به گزارش خبرنگار خبرگزاری مهر، علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت در نشست خبری بیست و ششمین همایش آموزش پزشکی و هفتمین جشنواره مطهری که به مناسبت هفته سلامت برگزار شد، گفت: در حالی که دنیا به سمت پیشرفت‌های پزشکی و بهداشتی گام برمی‌دارد، همچنان عوامل خطری جدی، جان مادران و نوزادان را تهدید می‌کند.
وی افزود: سالانه هزاران مادر در سراسر جهان به‌دلیل مشکلات مرتبط با بارداری و زایمان جان خود را از دست می‌دهند؛ نوزادان نیز با خطراتی همچون نارسایی، عفونت‌ها و سو تغذیه مواجه هستند.
به گفته رئیسی؛ با وجود تلاش‌های بی‌وقفه مراکز بهداشتی، این چالش‌ها به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه همچنان ادامه دارد.
وی افزود: در این میان، آزمایشگاه‌های بهداشتی نقش پررنگی در شناسایی زودهنگام عوامل خطر، پایش وضعیت مادر و نوزاد، و ارائه خدمات تخصصی ایفا می‌کنند.
رئیسی ادامه داد: در دوران همه‌گیری کرونا، این نقش دوچندان شد و کارکنان آزمایشگاه‌ها با وجود کمبود منابع و افزایش حجم مراجعات، با دقت و مسئولیت‌پذیری، در خط مقدم مراقبت از سلامت مادران باردار و نوزادان حضور داشتند.
به گفته وی؛ انتظار می‌رود با افزایش آگاهی، توسعه زیرساخت‌های بهداشتی و حمایت‌های بین‌المللی، بتوان گام‌های مؤثرتری برای کاهش مرگ‌ومیرهای قابل پیشگیری در میان مادران و نوزادان برداشت.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به اهمیت عدالت در دسترسی به خدمات سلامت، اظهار داشت: ما باید بتوانیم عدالت در دسترسی را برای همه مردم کشور فراهم کنیم؛ به این معنا که هر فردی، در هر نقطه‌ای از کشور که زندگی می‌کند، بتواند با کمترین هزینه خدمات سلامت را دریافت کند. این موضوع به ظاهر ساده است اما در عمل بسیار پیچیده است و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدت است.
وی افزود: خوشبختانه یکی از نقاط قوت نظام سلامت ایران نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر، در همین حوزه است. ما در حال حاضر برای ۳۰ میلیون نفر از جمعیت کشور که در روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر زندگی می‌کنند، دسترسی ایجاد کرده‌ایم. من پیش از این نیز گفته‌ام و دوباره تأکید می‌کنم که امکان ندارد در کشوری مانند ایران، حتی در جمعیت‌های کمتر از هزار نفر، خانه بهداشت وجود نداشته باشد.
ابزارهای مهم برای تحقق عدالت در سلامت
رئیسی با تأکید بر اهمیت شبکه گسترده بهداشت گفت: این گستردگی شبکه بهداشت در سطح کشور و میزان دسترسی مردم، خصوصاً در حوزه پیشگیری، نقطه‌قوت مهمی برای نظام سلامت ایران محسوب می‌شود.
وی در ادامه افزود: یکی از ابزارهای مهم برای تحقق عدالت در سلامت، استفاده از ظرفیت‌های جغرافیایی کشور از طریق سیستم‌های ساختارمند مثل پزشکی خانواده و نظام ارجاع است. این ابزارها می‌توانند فرصت‌های برابر برای مردم در سراسر کشور فراهم کنند. پزشکی خانواده و نظام ارجاع از بهترین ابزارهایی هستند که امکان ارائه بسته‌های خدماتی مشخص، با جمعیت و کیفیت تعریف‌شده را به صورت منظم فراهم می‌کنند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به چالش‌های درون‌سازمانی گفت: اگر از منظر نظام سلامت به بیرون نگاه کنیم، وظیفه اصلی ما ایجاد این عدالت است. اما اگر به درون ساختار سلامت نگاه کنیم، می‌بینیم که در زمینه‌هایی مثل بهداشت، درمان و آموزش، موفقیت کامل حاصل نشده و یکی از دلایل اصلی آن، نظام پرداخت چندپاره است.
وی توضیح داد: در حال حاضر مدل‌های متنوعی از پرداخت در حوزه سلامت وجود دارد؛ در برخی بخش‌ها پرداخت سرانه، در برخی سرویس‌محور و در جاهایی پرداخت مبتنی بر عملکرد است.
وی افزود: همین گوناگونی در پرداخت‌ها موجب شده دستیابی به عدالت در پرداخت بسیار دشوار باشد.
رئیسی ادامه داد: اجرای عدالت کاری بسیار سخت است، اما نظام پرداخت باید به گونه‌ای طراحی شود که رفتار افراد را در جهت اهداف سلامت شکل دهد. ما اگر به بازار کار هم نگاه کنیم، متوجه می‌شویم وقتی شغلی با درآمد بیشتر ایجاد می‌شود، افراد به آن سمت تمایل پیدا می‌کنند.
به گفته وی؛ در حوزه پزشکی و تخصص‌ها نیز همین‌طور است. برخی تخصص‌ها با تراکم بالا و برخی با کمبود مواجه هستند، که این مسئله نیز از نبود تعادل در نظام پرداخت نشأت می‌گیرد.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت در دوره جدید مدیریتی خود، به صورت جدی به این موضوع وارد شده و تلاش دارد با در نظر گرفتن شرایط متفاوت مناطق از روستا تا مرز، و سطح تحصیلات و تخصص افراد، تعادل واقعی و پایدار ایجاد کند.
به گفته رئیسی؛ این مسیر دشوار است اما گامی ضروری برای رسیدن به عدالت سلامت در کشور به شمار می‌آید.
پویش‌ها ابزار آگاهی‌بخشی هستند، نه راه‌حل فوری کاهش تصادفات
معاون بهداشت وزارت بهداشت، با اشاره به راه‌اندازی پویش‌هایی در حوزه کاهش تصادفات جاده‌ای، گفت: هر برنامه‌ای متناسب با ظرفیت و هدف‌گذاری‌اش باید مورد انتظار قرار گیرد.
وی افزود: پویش‌ها در ذات خود به معنای آگاهی‌بخشی، جلب توجه و حساس‌سازی جامعه و مسئولان نسبت به یک مسئله مهم هستند، نه راه‌حلی فوری برای حل مشکلات پیچیده‌ای مانند سوانح جاده‌ای است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از روزهای خاص در تقویم نیز با همین هدف نام‌گذاری شده‌اند، افزود: هدف از راه‌اندازی پویش‌هایی مثل "پویش نه به تصادف"، جلب توجه عمومی و مسئولان به عمق فاجعه تصادفات جاده‌ای بود. اما این به معنای انتظار کاهش فوری تصادفات از اسفند تا فروردین نیست. موفقیت چنین پویش‌هایی باید با ابزارهای مشخص و معیارهای عینی مانند اصلاح نقاط حادثه‌خیز یا بازنگری در قوانین سنجیده شود.
رئیسی با تأکید بر اینکه حل معضل تصادفات نیازمند نگاه چهارضلعی است، افزود: ضلع اول، وضعیت جاده‌هاست؛ ما بیش از ۳ هزار نقطه حادثه‌خیز در کشور داریم که اصلاح آن‌ها زمان‌بر و نیازمند عزم ملی است. ضلع دوم، قوانین و جرایم رانندگی است که متأسفانه بازدارندگی کافی ندارند.
رئیسی ادامه داد: در بسیاری کشورها جرایم رانندگی آن‌قدر سنگین‌اند که متخلفان به‌ندرت ریسک می‌کنند، اما در ایران جرایم سبک است و اجرای قانون نیز با چالش مواجه است.
سالانه نزدیک به ۲۰ هزار جوان در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند
وی ادامه داد: ضلع سوم به اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی بازمی‌گردد. هدف پویش نیز در همین زمینه بود؛ آگاه‌سازی مردم و هشدار به مسئولان نسبت به کم‌کاری‌ها و نواقص موجود. ما از یک‌سو از جوانی جمعیت صحبت می‌کنیم، اما سالانه نزدیک به ۲۰ هزار جوان در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند. این آمار تکان‌دهنده است و باید زنگ خطری جدی برای همه باشد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با اشاره به اینکه این پویش دارای سه فاز کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت است، گفت: ارزیابی تأثیر نهایی این پویش، باید در بازه سه ساله و با شاخص‌هایی چون کاهش تصادفات، کاهش مرگ‌ومیر و ارتقا ایمنی صورت گیرد.
رئیسی ضلع چهارم این مسئله را ایمنی خودروها دانست و گفت: متأسفانه ایمنی خودروهای داخلی بسیار پایین است. بیش از ۶۰ درصد مرگ‌ومیرها سر صحنه و در اثر برخورد اولیه اتفاق می‌افتد، زیرا خودروها ایمنی لازم را ندارند. برخورد دو خودرو نباید به مرگ جمعی سرنشینان منجر شود. من پیش‌تر هم گفته‌ام، باز هم تأکید می‌کنم که از خودروسازان داخلی امیدی ندارم، چون حاضر به پذیرش مسئولیت و اصلاح نیستند.
آمار موتورسیکلت‌های فرسوده
وی همچنین با اشاره به موتورسیکلت‌ها افزود: از ۱۳ میلیون موتورسیکلت در کشور، ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار دستگاه فرسوده‌اند. در برخی شهرها حتی برخورد دو موتورسیکلت منجر به کشته شدن چهار جوان شده است؛ این نشان‌دهنده ضعف جدی در ایمنی است.
رئیسی گفت: پویش نه به تصادف تصادف در فاز کوتاه‌مدت خود، بیشتر با هدف جلب توجه مسئولان و مردم آغاز شد. هدف‌گذاری نهایی آن حداکثر کاهش ۸ درصدی مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات است.
به گفته وی؛ باید بپذیریم که موفقیت در این حوزه نیازمند مشارکت همه‌جانبه و تغییرات بنیادین در زیرساخت، قانون، فرهنگ و ایمنی است.
