همشهری آنلاین – مجید جباری: به تازگی رفتار مسئولانه یک چوپان کازرونی در مواجهه با دو توله پلنگ در طبیعت کازرون استان فارس در رسانه‌ها و شبکه مجازی وایرال شده است و اقدام هوشمندانه این چوپان تحسین فعالان محیط زیست را برانگیخت.هفته گذشته یک چوپان در حین چرای گله در حوالی کازرون، متوجه دو توله‌پلنگ شد که بی‌پناه و خسته در پناه صخره‌ای کم‌ارتفاع پناه گرفته بودند. برخلاف آنچه گاهی در مواجهه با حیات‌وحش می‌شنویم، رفتار آگاهانه این چوپان در دور نگه‌داشتن سگ‌های گله ، خوداری ازتماس با توله پلنگ‌ها و ترک بی‌سر و صدای محل، فرصت بازگشت مادر به توله‌ها را فراهم کرد.
در سال‌های اخیر، گزارش‌های متعددی از تلف شدن پلنگ‌ها در اثر شکار، تصادف یا تخریب زیستگاه به گوش می‌رسد. گزارش‌ها حاکی از آن است که در یک دهه اخیر، بیش از ۱۷۰ مورد مرگ و میر پلنگ در کشور ثبت شده که سهم قابل توجهی از آن‌ها مربوط به تصادفات جاده‌ای، تخریب زیستگاه و تلف شدن حیوان توسط سگ گله و یا چوپان ها ثبت شده است.
نقش جوامع محلی
به گزارش همشهری آنلاین یافتن دو توله پلنگ در منطقه‌ای که پیش‌تر جزو زیستگاه‌های بالقوه این گونه در نظر گرفته نمی‌شد، نه تنها امیدوار کننده است، بلکه تلنگری به ماست تا بدانیم هنوز فرصت برای نجات پلنگ ایرانی باقی است. شرط آن، همکاری محلی، آموزش جوامع بومی و مهم‌تر از همه، احترام به طبیعت است. شاید هیچ برنامه حفاظتی، به اندازه رفتار مسئولانه مردم محلی نتواند جان این گربه سان ارزشمند و در خطر انقراض را نجات دهد.
جمعیت پلنگ ایرانی
پلنگ ایرانی، یکی از زیباترین و در عین حال آسیب‌پذیرترین گوشتخواران کشور است. برآوردهای غیررسمی، جمعیت این گونه در کل قلمرو ایران را حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ قلاده اعلام می‌کنند؛ عددی که در مقایسه با گذشته، کاهش چشمگیر جمعیت این گربه سان را نشان می‌دهد. بسیاری از زیستگاه‌های اصلی پلنگ طی سال‌ها با توسعه انسانی، قطع درختان، جاده‌سازی و کاهش طعمه‌های طبیعی، به عرصه‌ای پرخطر برای این پلنگ ایرانی تبدیل شده‌اند.
زیستگاه‌ها در ایران
زیستگاه‌های پلنگ ایرانی در ایران پراکندگی نسبتاً وسیعی دارند و بیشتر در مناطق کوهستانی، جنگلی و زیست‌بوم‌های نیمه‌خشک و صخره‌ای دیده می‌شوند. مهم‌ترین زیستگاه‌های این گونه در ایران به شرح زیر است:
* البرز شمالی و مرکزی:
پارک ملی گلستان (گلستان)
منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما (گلستان)
منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی (مازندران و تهران)
* زاگرس مرکزی و جنوبی:
مناطق کوهستانی استان‌های فارس، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، لرستان، ایلام، کرمانشاه
کوه‌های شمالی استان بوشهر و خوزستان
* خراسان شمالی و رضوی:
پارک ملی تندوره (یکی از بهترین زیستگاه‌ها با جمعیت نسبتاً پایدار)
منطقه حفاظت‌شده ساریگل و سالوک (خراسان شمالی)
* شرق ایران:
مناطق کوهستانی خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان
زیستگاه‌های مرزی مانند کوه‌های باج‌گیران و کوه خواجه
* جنوب‌شرق و مناطق بیابانی:
پارک ملی خبر و منطقه حفاظت‌شده روچون در استان کرمان
منطقه حفاظت‌شده بمو در فارس
منطقه حفاظت‌شده هماگ و بشاگرد در هرمزگان
