فرارو- جان کری وزیر امور خارجه دولت اوباما حدود یک هفته قبل همراه با توماس کاپلان، تاجر یهودی آمریکایی – فرانسوی مقالهای در وال استریت ژورنال منتشر کردند. مقالهای که در ایران نیز واکنشبرانگیز شد و موارد مطرح شده در آن به همراه محل انتشارش نکاتی در دل خود دارد.
به گزارش فرارو، بخشی از واکنشها به این موضوع به خصوص در میان برخی رسانههای اصلاحطلب از این بابت بود که جان کری به عنوان یکی از پایههای توافق هستهای شناخته میشد.
تفاوت شرایط بینالمللی نسبت به توافق هستهای سال ۲۰۱۵ که از سوی مقامات کشورمان بارها مورد تاکید قرار گرفته، در این مقاله به تفصیل مورد توجه قرار گرفته است. در بخشی از مقاله و کری و کاپلان آمده است: «ده سال پس از آخرین توافق هستهای با جمهوری اسلامی ایران، توازن قوا بهطرز چشمگیری تغییر کرده است. ائتلافی که در سال ۲۰۱۵ فرصتها و چالشهای مذاکره را تعریف میکرد دیگر وجود ندارد و اروپا با تهران روابطی دارد. تحریمهای هستهای چندجانبهای که جهان برای کشاندن تهران پای میز مذاکره وضع کرده بود، مدتهاست از بین رفتهاند و بازگشتی هم در کار نیست. روابط با مسکو و پکن نیز بهسبب اختلافات درباره اوکراین و تجارت، دستخوش تغییر شدهاند. بهبیان دیگر، این بار برای دستیابی به توافق جدید تنها دو طرف و نه هشت طرف وجود دارند.»
نویسندگان مقاله مدعی هستند که وقایع ۱۸ ماه گذشته در خاورمیانه باعث تغییرات ژئوپولتیکی و تضعیف ایران شده است. کری و کاپلان از گروههای مقاومت منطقه به عنوان بازوهای نیابتی ایران یاد میکنند و به همین دلیل وقایع پس از ۷ اکتبر را مبداء تحلیل قرار میدهند.
خطوط قرمز ایران در مذاکرات فعلی کاملاً مشخص است. اما این مقاله عبور از آنها را با همان مبداء تحلیلی مبنی بر این که ایران تضعیف شده است، پیشنهاد میکند: «جمهوری اسلامی اگرچه در حال حاضر با دست ضعیفی پای میز مذاکره نشسته، اما بیش از هر زمان دیگری به ساخت بمب اتمی نزدیک شده است. برخی معتقدند اکنون باید تنها بر توافق هستهای جدید تمرکز کرد، اما ما بر این باوریم که امکان دستیابی به توافقی گستردهتر نیز وجود دارد. توافق جدید میتواند و باید فراتر از محدوده مذاکرات پیشین باشد.»
در قسمت دیگری از مقاله آمده است که جمهوری اسلامی در شرایط فعلی باید «محدودیتهای شدید بر برنامه موشکهای بالستیک خود را بپذیرد و بهطور کامل حمایت از نیروهای نیابتی را متوقف کند.» طرح این موضوعات فراهستهای یکی از خط قرمزهای مشص جمهوری اسلامی است که مذاکرهکنندگان آمریکایی تا کنون از طرح آنها خودداری کردند.
نویسندگان مقاله در کنار اظهارات منفی علیه ایران، یک پیشنهاد مهم نیز داشتند که در صورت وقوع توافق احتمالی، کمک زیادی به ایران میکند؛ «اگر ایران بهطور کامل به مفاد یک رابطه جدید پایبند باشد، همه تحریمهای اقتصادی فلجکننده مرتبط با فعالیتهای غیرقانونی هستهای، موشکی و منطقهایاش میتوانند لغو شوند. برقراری روابط دیپلماتیک با ایالات متحده نیز میتواند ممکن شود.»
نویسندگان مقاله با اشاره به هشدارهای آیتآلله خامنهای مبنی بر این که توافق جدید باید دارای تضمینهایی باشد که روسای جمهوری آینده ایالات متحده نتوانند از آن خارج شوند، افزودند: «سنا باید این وضعیت جدید را با تصویب یک معاهده الزامآور قانونی تثبیت کرده و بدینوسیله نگرانی اصلی جمهوری اسلامی ایران را درباره امکان لغو توافقات اجرایی توسط دولتهای بعدی برطرف کند. در گذشته بسیاری از سناتورهای دموکرات از راهحل صلحآمیز برای تهدید هستهای جمهوری اسلامی ایران حمایت کردهاند. اما این تنها دونالد ترامپ است که با ارتباطات عمیق با سناتورهای جمهوریخواه میتواند اکثریت دوسوم لازم برای تصویب چنین معاهدهای را فراهم آورد.»