دانشمندان چینی موفق به آزمایش یک بمب هیدروژنی غیر هسته‌ای مخرب شدند که قدرت آن ۱۵ برابر بیشتر از انفجار حجمی معادل تی‌ان‌تی است.
آخرین اخبار نظامی حاکی از آن است که دانشمندان چینی موفق به آزمایش یک بمب هیدروژنی غیرهسته‌ای با قابلیت تخریب بالا و دقت هدف‌گیری قابل توجه شده‌اند. این ادعا، که در بحبوحه تنش‌های فزاینده در منطقه دریای چین جنوبی و حمایت نظامی رو به رشد ایالات متحده از تایوان مطرح شده، پرسش‌های بسیاری را در مورد ماهیت این سلاح، توانایی‌های آن و اهداف پنهان پشت این اقدام به وجود آورده است.
بر اساس گزارش‌های اولیه، این بمب دو کیلوگرمی توسط مؤسسه تحقیقاتی ۷۰۵ وابسته به شرکت کشتی‌سازی دولتی چین (CSSC) طراحی و ساخته شده است. CSSC به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تجهیزات دریایی در چین، سابقه‌ای طولانی در توسعه و تولید انواع تسلیحات زیردریایی دارد.
بمب هیدروژنی برخلاف بمب هسته‌ای، از واکنش‌های هسته‌ای برای تولید انرژی استفاده نمی‌کند، اما قدرت تخریبی قابل توجهی دارد. مکانیسم عملکرد آن مبتنی بر استفاده از «هیدرید منیزیم» به عنوان ماده ذخیره‌سازی هیدروژن است. هیدرید منیزیم که یک پودر نقره‌ای رنگ است، ظرفیت ذخیره‌سازی هیدروژن بسیار بالاتری نسبت به مخازن تحت فشار سنتی دارد.
پس از آغاز انفجار، گرما باعث تجزیه سریع هیدرید منیزیم به منیزیم و هیدروژن می‌شود. گاز هیدروژن آزاد شده، با اکسیژن موجود در هوا می‌سوزد و گلوله‌ای از آتش با دمای بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد ایجاد می‌کند که برای بیش از دو ثانیه پایدار می‌ماند. انرژی آزاد شده در این واکنش به مراتب بیشتر از انفجار یک حجم مشابه از ماده TNT (تی‌ان‌تی) است، به طوری که گزارش‌ها از قدرت تخریب ۱۵ برابر بیشتر از تی‌ان‌تی خبر می‌دهند.
قابلیت کنترل دقیق شدت انفجار و آسیب حرارتی گسترده از دیگر ویژگی‌های بمب هیدروژنی غیر هسته‌ای است. دمای بسیار بالای گلوله آتش (بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد) منجر به آسیب حرارتی وسیع می‌شود، که برای ذوب آلیاژهای آلومینیوم کافی است و تخریب یکنواخت در مناطق وسیعی را امکان‌پذیر می‌کند.
در آزمایش این بمب، اوج فشار در دو متری به ۴۲۸.۴۳ کیلو پاسکال رسید. گرمای منتشر شده از این انفجار به مراتب بیشتر از انفجار مشابه با تی‌ان‌تی است. با این حال، ابهاماتی در مورد مکانیسم آغازگر واکنش و اثرات زیست محیطی این فناوری وجود دارد.
بمب هیدروژنی غیرهسته‌ای چین با بهره‌گیری از ویژگی‌های منحصربه‌فرد هیدرید منیزیم به عنوان سوخت، سازوکار انفجاری متفاوتی را ارائه می‌دهد. برخلاف مواد منفجره سنتی که یک انفجار ناگهانی و سریع ایجاد می‌کنند، این بمب با مجموعه‌ای از واکنش‌های متوالی و کنترل‌شده، اثری تخریبی گسترده و پایدار ایجاد می‌کند.
در این بمب، انفجار اولیه نقش کلیدی در آماده‌سازی ماده منفجره اصلی ایفا می‌کند. این انفجار اولیه، پودر هیدرید منیزیم را به ذرات بسیار ریز تبدیل می‌کند. این ریزسازی سطح تماس هیدرید منیزیم با محیط اطراف را به شدت افزایش می‌دهد و در نتیجه، انرژی حرارتی بیشتری آزاد می‌شود. این گرما باعث تجزیه سریع‌تر هیدرید منیزیم شده و گاز هیدروژن را آزاد می‌کند.
گاز هیدروژن آزاد شده به سرعت با اکسیژن موجود در هوا مخلوط می‌شود و شرایط را برای یک انفجار حرارتی مهیا می‌کند. این انفجار اولیه، واکنش‌های زنجیره‌ای دیگری را آغاز می‌کند که منجر به مجموعه‌ای از انفجارهای متناوب و پی‌درپی می‌شود. این فرآیند، برخلاف یک انفجار منفرد، یک «گلوله آتشین خروشان» ایجاد می‌کند که برای چند ثانیه به شدت داغ باقی می‌ماند و به آن اجازه می‌دهد تا یک منطقه وسیع را پوشش دهد.
دمای بسیار بالای این گلوله آتشین (بیش از ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد) و پایداری نسبی آن، این بمب را به ابزاری مؤثر برای از بین بردن اهداف مختلف تبدیل می‌کند. گرمای پایدار و گسترده امکان نابودی مؤثر نیروهای پیاده یا تجهیزات پراکنده دشمن را در یک منطقه وسیع فراهم می‌کند.
با تنظیم مقدار هیدرید منیزیم و نحوه انفجار، می‌توان انرژی بمب را بر روی یک هدف خاص متمرکز کرد، مانند تخریب پل‌ها، انبارهای سوخت یا سایر زیرساخت‌های حیاتی. همچنین با سوزاندن بخش‌هایی از جاده‌ها یا مسیرهای ارتباطی، می‌توان مانع از پیشروی دشمن شده و یا خطوط تدارکاتی آنها را قطع کرد.
هدف قرار دادن نیروگاه‌ها، مراکز ارتباطی یا سایر زیرساخت‌های حیاتی می‌تواند توانایی دشمن در حفظ عملیات نظامی و حمایت از جمعیت غیرنظامی را به شدت تضعیف کند. با دقت در انتخاب هدف و نحوه انفجار می‌توان به یک گروه خاص از تجهیزات یا افراد ضربه زد، بدون اینکه کل منطقه را تخریب کرد.
علاوه بر کاربردهای زمینی، این بمب می‌تواند برای مقابله با تهدیدات هوایی و دریایی نیز به کار رود. گرمای شدید گلوله آتشین می‌تواند به طور همزمان تعداد زیادی پهپاد را منهدم کند. انفجار در نزدیکی یک کشتی یا زیردریایی می‌تواند باعث آسیب جدی به بدنه و سیستم‌های داخلی آنها شود.
تولید هیدرید منیزیم، گامی اساسی در توسعه این بمب به شمار می‌رود. تا همین اواخر، تولید این ماده به دلیل واکنش‌پذیری بالای آن محدود به مقادیر بسیار کم در آزمایشگاه‌ها بود. با این حال، در اوایل سال جاری یک مرکز تولید انبوه هیدرید منیزیم در استان شانشی چین افتتاح شد که قادر به تولید سالانه ۱۵۰ تن از این ماده است. این پیشرفت، امکان تولید انبوه این بمب و استفاده گسترده از آن در کاربردهای نظامی را فراهم می‌کند.
