به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ در دورانی پرآشوب با جنگهای فرسایشی و تعرفههای فزاینده، دیپلماتها و مذاکرهکنندگان وارد یکی از پرمشغلهترین روزها شدهاند. نظم سابق جهانی در حال تغییر است و رهبران سیاسی در حال تعدیل، بازنگری و حتی معکوس سازی قواعد هستند. آشوب ناشی از این تحولات حتی برای مذاکرهکنندگان باتجربه مشکلاتی در هماهنگی با مقامات ارشد کشورهایشان ایجاد کرده است. اکونومیست در جدیدترین شماره خود با اشاره به قابلیتهای فناوریهای جدید مینویسد، مدلهای هوش مصنوعی (AI) ممکن است بتوانند در این زمینه هم مؤثر ظاهر شوند.
برخی از این مدلها در حال توسعهاند. یکی از پیشرفتهترین پروژهها در این زمینه با هدف کمک به دیپلماتهای غربی در مذاکرات صلح اوکراین تعریف شده است. این کار در دولت بایدن در آمریکا آغاز شد، با هدایت مقامات شورای امنیت ملی کاخ سفید به مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی (CSIS)، اندیشکدهای در واشنگتن، منتقل شد و اکنون آنها مسؤول اجرای این پروژه هستند. پروژه هوش مصنوعی مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی توسط واحدی به نام آزمایشگاه آینده هدایت میشود.
این تیم مدل زبانی هوش مصنوعی را با استفاده از نرمافزار شرکت اسکیل ایآی، مستقر در سانفرانسیسکو، و دادههای آموزشی منحصربهفرد توسعه داده است. آنها بازی استراتژیک رومیزی به نام «سایه هتمان» طراحی کردهاند که در آن روسیه، اوکراین و متحدانشان توافقاتی را شکل میدهند. هتمان، یک لقب سیاسی تاریخی در اروپای مرکزی و شرقی بوده که به فرماندهان نظامی اطلاق میشده است. در این مدل زبانی دادههای ۴۵ متخصص این حوزه وارد شده است. در ادامه تحلیلهای رسانهای از مسائل مورد بحث در جنگ روسیه و اوکراین و پاسخهای متخصصان به پرسشنامهای درباره ارزش نسبی مبادلات مذاکراتی نیز به مدل اضافه شد. در انتها پایگاه دادهای از ۳۷۴ توافق صلح و آتشبس به مدل اضافه شد.
به این ترتیب، در اواخر فوریه، اولین نسخه شبیهساز توافق صلح اوکراین-روسیه منتشر شد. کاربران ترجیحات خود را در چهار دسته: قلمرو و حاکمیت؛ ترتیبات امنیتی؛ عدالت و پاسخگویی و شرایط اقتصادی به مدل میدهند و هوش مصنوعی بر اساس ترجیحات، پیشنویس توافقی تولید میکند. این نرمافزار همچنین احتمال رضایتبخش، قابل مذاکره یا غیرقابل قبول بودن هر بخش از توافق را برای روسیه، اوکراین، آمریکا و اروپا در مقیاسی از یک تا ده امتیازدهی میکند. این مدل به مذاکرهکنندگان دولتی کشورهای اوکراین و روسیه ارائه شده است و نسخه محدود آن بهصورت آنلاین برای علاقهمندان عمومی قابل اجرا است.
آزمایشگاه آینده همچنین در حال طراحی مدلهای الحاقی برای این شبیهساز است. هر کدام رباتی است که بر اساس مطالعات، سخنرانیها و نوشتههای یک رهبر سیاسی یا نظامی متفاوت آموزش دیده است. برای مثال، برای کمک به مذاکرهکنندگان در پیشبینی واکنش رئیسجمهور چین، شی جینپینگ، نسخه هوش مصنوعی به نام «شیبات» در حال توسعه است. مسؤول این پروژه میگوید این رباتها خلاقیت را نیز تحریک میکنند. تیم او تاکنون سه «مشاور» هوش مصنوعی با سبکهای استدلال متمایز جرج پاتن، چنگیزخان و سون تزو تولید کرده است.
وزارت امور خارجه انگلستان نیز تامین مالی هوش مصنوعی مذاکراتی جاهطلبانهتری را که در برکلی در حال توسعه است، به عهده گرفته است. آزمایشگاهی در آنجا مدلی را منحصرا بر اساس اسناد مربوط به شورای امنیت ملی آمریکا، از جمله صورتجلسات نشستها از سال ۱۹۵۱ به این سو را آموزش میدهد. اندرو ردی، رهبر پروژه، میگوید هدف، تولید مشاور هوش مصنوعی چندمنظوره برای مذاکرهکنندگان است.
یک مذاکرهکننده مستقر در لندن که به مقامات ارشد دولتی در مذاکرات جنگ و صلح مشاوره میدهد، تقاضا برای چنین مدلهایی را بالا میداند. او که به دلیل حساسیت کارش خواست ناشناس بماند، به اکونومیست گفت وقتی مذاکرات پشت درهای بسته در جریان است، مذاکرهکنندگان اغلب راهی سریع برای سنجش نظر مقامات ارشد در کشورشان ندارند. او میافزاید به همین دلیل اغلب مذاکرهکنندگان باید به جهت تماس با مقامات ارشد، مذاکرات را متوقف کنند و این امر از سرعت مذاکرات کاسته و به طرف مقابل فرصت بازسازی میدهد. وی اضافه میکند که یک شبیهساز خوب همچنین میتواند نقاط اختلاف احتمالی را زودتر شناسایی کند و به مذاکرهکنندگان کمک کند تا قبل از جلسات متوجه نکات ناخوشایند یا غیرقابل درک از نظر طرف مقابل شوند.
رز گاتمولر، مذاکرهکننده ارشد آمریکا با روسیه برای معاهده نیو استارت، پیمانی برای کنترل تسلیحات هستهای که در سال ۲۰۱۱ اجرایی شد، در مورد کمک گرفتن از فناوریهای جدید میگوید پتانسیل هوش مصنوعی برای تغییر شکل مذاکرات امنیتی «واقعا قابلتوجه» است. اگر این فناوری فراگیر شود، دیپلماسی ممکن است به حوزهای تبدیل شود که در آن مدلهای هوش مصنوعی با یکدیگر به توافق برسند. اینکه آیا انسانها میتوانند جایگاهی در این میز حفظ کنند، میتواند مورد بحث قرار گیرد.//