به گزارش خبرنگار مهر، آیت الله محمود رجبی پیش از ظهر چهارشنبه در جلسه پنجاهم از سلسله جلسات اخلاق و مبانی معرفتی خود که در مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد، اظهار کرد: معارف و اطلاعات به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ برخی دانستن آنها اهمیت چندانی ندارد و برخی دیگر می‌توانند مضر باشند ضمن اینکه گروهی از معارف مهم‌اند ولی سرنوشت‌ساز نیستند، اما بخشی است که سرنوشت ابدی انسان به آنها وابسته است که بر همین اساس، ما باید این معارف را بیاموزیم و به آگاهی تبدیل کنیم و سپس آنها را به باور و اعتقاد درونی برسانیم تا به عمق جانمان نفوذ کنند.

رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) بیان کرد: این نوع آگاهی‌ها زمانی می‌توانند مؤثر باشند که به کامل‌ترین شکل فراگرفته شوند، از جمله معرفت‌هایی که باید بدانیم و به مرحله باور برسانیم، نقشه راهی است که با استفاده از آن می‌توانیم با عمل‌کردن به خداوند متعال نزدیک شویم و سعادت ابدی را برای خود تأمین کنیم ضمن اینکه این مسیر باید شناخته و موانع آن شناسایی و ابزارهای شتاب‌دهنده و محدودیت‌های آن شناخته شوند.

عضو مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: ما نمی‌توانیم به طور کامل تنها با عقل و تجربه خودمان این نقشه راه را بدست آوریم ضمن اینکه با وجود بالندگی انسانی، دستیابی به نقشه کامل تنها از توان ما خارج است و حتی اگر بخواهیم مسیر عرفانی را طی کنیم، باید بدانیم که این هم وابسته به این نقشه است و بدون رعایت آن نمی‌توان به مسیر کامل عرفان دست یافت با این نکته که ابزارهای بشری هم محدود و محدود کننده هستند و حوزه امکانات شناختی انسان نیز محدودیت‌هایی دارد.

عقل انسانی نمی‌تواند تمام نیازهای خود را برای دستیابی به سعادت ابدی تعیین کند

رئیس مرکز تحقیقات علمی حکومت اسلامی تصریح کرد: عقل انسانی نمی‌تواند تمام نیازمندی‌ها و مسئولیت‌های ما را برای دستیابی به سعادت ابدی تعیین کند، از مسائل بسیار جزئی نظیر تعداد رکعات نماز صبح تا مسائل کلان‌تر و جامع‌تر، ولی عقل ممکن است پیشنهاد دهد که فعالیت‌های دینی بیشتر یا کمتر انجام گیرد، اما تجربه نشان داده که عموماً با خطا همراه است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: بشر با استفاده از عقل و تجربه نیز امکان اشتباه دارد، چون عاری از نقص نیستند ضمن اینکه اگر عقل فاقد خطا بود، چرا فلاسفه با یکدیگر اختلاف نظر دارند و اگر تجربه خطا نداشت، نتایج آن باید در طول تاریخ ثبات داشت ضمن اینکه در ریاضات عرفانی نیز اختلاف نظرها وجود دارد؛ چنین روش‌هایی نه فقط دارای محدودیت‌اند بلکه خطا نیز پذیرند.

تأثیرپذیری از محیط و شرایط بیرونی و درونی بر تفکر انسان اثر می‌گذارد

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه اذعان کرد: علاوه بر محدودیت‌های داده‌شده، تأثیرپذیری از محیط و شرایط بیرونی و درونی نیز بر تفکر انسان اثر می‌گذارد ضمن اینکه در شرایط بحرانی، قدرت تفکر کاهش می‌یابد و ممکن است انسان نتواند درست فکر کند یا حتی از مسیرهای شناخته شده غفلت کند، بنابراین در چنین شرایطی نمی‌توان به اطلاعات به دست آمده اعتماد کامل داشت.

آیت الله رجبی یادآور شد: انسان زمانی که شاداب و در سلامتی جسمی و روحی است، بهتر می‌تواند فکر کند و حقایق را درک کند، اما وقتی دچار مشکل، اضطراب یا وحشت باشد، تحت تأثیر قرار گرفته و نمی‌تواند همانگونه که در وضعیت شادی و سلامت فکر می‌کند، تجربه کند.

رئیس مؤسسه امام خمینی (ره) گفت: ابزارهای شناختی به دلایل مختلف نمی‌توانند نقشه راه مطمئنی برای انسان ارائه دهند ضمن اینکه با عقل می‌توانیم به اصول معارف مثل وجود خدا، اهمیت معاد و لزوم اطاعت از خدا برسیم و این اصول نیازمند پیامبرانی هستند که خدا برای هدایت بشریت می‌فرستد و با عقل قابل دسترسی‌اند.

بشر بدون وحی و اولیا الهی قادر به دستیابی به سعادت ابدی نیست

وی ادامه داد: برای مسائل جزئی زندگی و رسیدن به سعادت، ما به وحی نیازمندیم و بدون آن بشر قادر به دستیابی به هدف نیست ضمن اینکه در طول تاریخ هیچ مکتبی نتوانسته با دیدگاه‌های خود بشر را نجات دهد مگر مکتب وحی که به درستی اجرا شده و حتی در زندگی دنیوی به اوج رسیده است.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: این مسیر، راهی است که انسان خواه ناخواه طی می‌کند و انسان چه بخواهد یا نخواهد به سوی خدا حرکت می‌کند، همانطور که در آیات قرآن اشاره شده است که «ای انسان، تو با تلاش و زحمت به سوی خدا در حرکت هستی. همه موجودات عالم به سوی خدا پیش می‌روند و همه امور به او بازمی‌گردند».

رئیس مرکز تحقیقات علمی حکومت اسلامی ابراز کرد: آیات قرآن نشان می‌دهد که برخی افراد به سنن گذشتگان پایبندند حتی اگر عقل خود را به کار نگیرند، اما برخی ارتباط خود با خدا را حفظ می‌کنند و تجارت و دنیاپرستی آنها را از یاد خدا بازنمی‌دارد و این افراد از روز حساب نگرانند و می‌ترسند، که باعث پایداریشان در مسیر الهی می‌شود ضمن اینکه پذیرش این باورها باعث تبدیل زندگی انسان می‌شود و افراد در جایگاه والاتری از تقرب به خدا قرار می‌گیرند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان کرد: در آیاتی از قرآن کریم خداوند ابتدا اولیای خود یعنی پیامبران را ذکر می‌کند و می‌فرماید «ما آنها را به یاد خالص خانه آخرت تبدیل کردیم» و دلیل اینکه این افراد تا این حد خالص شده‌اند این است که ما آنها را با چیزی که می‌تواند هر انسانی را خالص کند، خالص کرده‌ایم، و آن یادآوری معاد است.

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه ادامه داد: اگر ما این حرکت را باور داشته باشیم، می‌دانیم که در هر لحظه متوجه خدا باشیم یا امکان توجه به غیر از خدا وجود دارد؛ یا قدمی به سوی سعادت ابدی برمی‌داریم یا قدمی به سوی شقاوت. هیچ میان‌راهی وجود ندارد؛ یا به خدا نزدیک می‌شویم یا از او دور می‌شویم.

وی افزود: قرآن می‌فرماید کسانی که مسیر الهی را انتخاب نکرده‌اند، در روز قیامت از مکانی دور صدا زده می‌شوند ضمن اینکه عملکرد ما فارغ از اراده‌مان ادامه دارد؛ بحث این نیست که بخواهیم حرکت را کند یا تند کنیم، ما به هر حال در راه هستیم و این واقعیتی است که باید در نظر بگیریم.

روحیه فداکاری شهدا ناشی از باور آنان به معاد و یاد خداوند است

آیت الله رجبی اذعان کرد: اگر شهدا حاضر شدند تمام هستی‌شان را در راه خدا فدا کنند، به خاطر این بود که یاد مرگ و معاد برایشان تبدیل به باور شده بود و بزرگان نیز اگر به مقاماتی رسیدند، به همین خاطر بوده است، بنابراین یاد مرگ عامل هلاکت تمام عشق‌های دنیوی است و اگر انسان یاد مرگ در عمق جانش جای بگیرد، لذت‌های دنیایی نابود می‌شوند و انسان از دنیا لذت نمی‌برد.

رئیس مؤسسه امام خمینی (ره) عنوان کرد: حرکت ما در مسیر خداست و حتی کسانی که به جهنم می‌روند نیز در برابر خدا قرار دارند، اما فقط انسان‌های وارسته هستند که خوشبختانه به تعبیر قرآن، چهره‌های شاداب دارند و خدا را با قلب‌شان نظاره می‌کنند و در مقابل، کسانی که از خدا دور هستند و نمی‌توانند او را ببینند، محروم از نظر رحمت خداوند هستند و در حجاب قرار دارند.

عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: اولیا الهی نیز درک کرده‌اند که همه چیز در دست خداست و به غیر خدا توکل نمی‌کنند، حتی رهبر معظم انقلاب اسلامی در تمامی شرایط یکسان هستند و امید به چیزی جز خدا ندارند ضمن اینکه اگر خدا بخواهد کاری انجام شود، انجام خواهد شد و اگر نخواهد، انجام نخواهد شد.