عبور قطار روسیه–پاکستان از کریدور ریلی ایران می‌تواند منافع مالی قابل‌توجهی برای ایران به همراه داشته باشد. این موضوع در چارچوب دیپلماسی ترانزیتی ایران و بهره‌گیری از موقعیت ژئوپلیتیکی کشور معنا پیدا می‌کند
ایران به‌عنوان کشور گذر (Transit Country) بابت هر واگن یا کانتینری که از خطوط ریلی‌اش عبور می‌کند، حق ترانزیت دریافت می‌کند. این مبالغ بسته به نوع کالا، حجم بار، و مسیر طی‌شده می‌تواند قابل‌توجه باشد—به‌ویژه وقتی حجم تبادلات افزایش پیدا کند.
راه‌آهن ایران در بسیاری از نقاط با ظرفیت کامل کار نمی‌کند. عبور منظم قطارهای بین‌المللی، باعث افزایش بهره‌برداری از این خطوط می‌شود و بازگشت سرمایه‌گذاری‌های قبلی در بخش حمل‌ونقل ریلی را تسریع می‌کند.
این پروژه به‌نوعی در راستای تکمیل کریدور بین‌المللی شمال–جنوب (INSTC) است که ایران را به شاهراه اصلی تبادل کالا بین روسیه، آسیای مرکزی، قفقاز، خلیج فارس و شبه‌قاره هند تبدیل می‌کند. استفاده پاکستان از این مسیر، اهمیت استراتژیک ایران را بالا می‌برد و می‌تواند ایران را به هاب لجستیک منطقه تبدیل کند.
افزایش تردد قطارهای خارجی، ضرورت توسعه زیرساخت‌های مرتبط را بیشتر می‌کند—از جمله ساخت ایستگاه‌های بارگیری، مراکز لجستیکی و پایانه‌های مرزی. این موارد می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در بخش حمل‌ونقل منجر شود.
همکاری ریلی با روسیه و پاکستان، می‌تواند به گسترش روابط اقتصادی دوجانبه هم منجر شود. به‌ویژه در شرایطی که ایران با تحریم‌های بین‌المللی مواجه است، چنین تعاملاتی می‌تواند مسیرهایی برای صادرات کالاهای ایرانی (مانند مصالح ساختمانی، محصولات پتروشیمی و حتی مواد غذایی) فراهم کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی از عبور قطار روسیه- پاکستان از مسیر ایران خبر داد و گفت: ظرفیت برای بار ریلی بلاروس و روسیه نامحدود است و به ۱۰-۱۵ میلیون تن هم می‌رسد و پیش بینی می‌شود امسال ۳۰۰ هزار تن بار در این مسیر جابه جا شود.
جبارعلی ذاکری، معاون وزیر راه‌وشهرسازی با اشاره به عبور قطار روسیه به پاکستان از مسیر ایران اظهار داشت: در راستای توسعه راه آهن محور شرق کشور اقداماتی انجام شده است و هماهنگی‌هایی با راه آهن روسیه- ایران – پاکستان انجام داده‌ایم و چند هفته گذشته اولین قطار آزمایشی روسیه- پاکستان از ایران عبور کرد و در حال حاضر بلاروس هم قطارهایی را آماده کرده که از مسیر ایران به پاکستان برسد.
وی ادامه داد: در این مسیر قطار بلاروس – روسیه- قزاقستان – ترکمنستان به اینچه برون می‌رسد و از اینچه برون به سمت پاکستان می‌رود.
مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه به دنبال کاهش مشکلات مرزی برای عبور این قطار هستیم، گفت: متاسفانه مشکل ما برای تردد این قطار از ایران این است که از خط آهن پاکستان ۱۶۶۷ است یعنی عریض‌تر از خط آهن روسیه و باید برای این مشکل تصمیمی بگیریم. همچنین مشکل دیگر این است که کشنده‌های پاکستان باید بار را جابه جا کنند یعنی باید منتظر کشنده ار طرف پاکستان باشیم.
ذاکری افزود: برای رفع این مشکلات باید در سال‌های گذشته خط را بازسازی می‌کردیم و خودمان به مرز میرجاوه می‌رساندیم که این اقدام را انجام نداده‌ایم. الان برای جابه جایی هر باری منتظر این هستیم که پاکستانی‌ها کشنده بیاروند و اختیار این موضوع با آنهاست و ما اختیاری نداریم.
وی تاکید کرد: برای حل این مشکل، تصمیم بر این شد که بوژی لکوموتیوها را با عرض ۱۶۶۷ خط پاکستان تغییر دهیم تا بتوانیم وارد خط آنها شویم و بار را به مرز برسانیم که این موضوع تا دو ماه زمان می‌برد اما بخشی از مشکلات حل خواهد شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا این مسیر با این مشکلات مرزی اقتصادی است؟ اظهار داشت: قطعا این مسیر برای ایران اقتصادی است، اما در خاک پاکستان اقتصادی نیست به این دلیل که در پاکستان کنترلی نسبت به وزن کامیون‌ها وجود ندارد و کامیون‌ها محدودیت تناژ ندارند و اینگونه نیست که مانند ایران کامیون‌ها بر روی باسکول بروند و وزن کشی و بایت اضافه وزن جریمه و متوقف شوند و اغلب دو برابر وزن مناسب کامیون، بارگیری می‌کنند.
ذاکری با بیان اینکه ظرفیت این مسیر جابه جایی چه میزان بار است، گفت: ظرفیت برای بار ریلی بلاروس و روسیه نامحدود است و به ۱۰-۱۵ میلیون تن هم می‌رسد اما گلوگاه ما در مرز با پاکستان است. با وجود این، براساس پیش‌بینی‌ها امسال ۳۰۰ هزار تن بار در این مسیر جابه جا شود.
