عصر ایران؛ قتل فجیع یک دختر توسط پدرش در اسلامشهر، شاید یکی از شوکآورترین اخبار روزهای گذشته بود. در آخرین روز فروردین امسال فاطمه که برای تامین مخارج زندگی خود و مادرش در یک آرایشگاه کار میکرد مورد خشم پدر قرار گرفت و جلوی چشم همکارانش کاردآجین شد.
این اولین زنکشی در ایران نیست که خبرساز میشود. قتل زنان به شکل فجیع بارها در چند سال گذشته در صدر اخبار قرار گرفتهاند.
رومینا اشرفی یکی از این دختران بود. او که فقط 14 سال داشت در سال 99 توسط پدرش با داس کشته شد. پدرش او را به دلیل فرار با یک مرد کشت.
فاطمه بریهی در 19 سالگی توسط همسرش سر بریده شد.
مونا حیدری زن دیگری بود که همسر او بعد از قتل، سر فاطمه را به دست گرفت و در خیابان در برابر چشم رهگذران به نمایش گذاشت.
اخبار مشابه از این دست زیاد است. حالا در سال جدید و تنها در فروردین ماه هم چندین اخبار زنکشی شنیده شده است.
روز 20 فروردین سایت رکنا خبر داد که مرد جوانی در روستای امام قیس شهرستان بروجن بعد از قتل همسر و دختر 5 سالهاش، با شلیک گلوله به زندگی خود پایان داده است.
روز 25 فروردین امسال سایت خبری رکنا نوشت که در یکی از روستاهای اطراف شهرستان مشگینشهر مردی جوان با استفاده از سلاح گرم همسر خود را به قتل رسانده و سپس با شلیک به سمت خود، اقدام به خودکشی کرده است. انگیزه قتل اختلاف خانوادگی اعلام شد.
همان روز به نوشته ایسنا، فرمانده انتظامی خمام از قتل زن ۴۹ ساله به دست فرزندش در این شهرستان خبر داد. آثار جراحت در سر و صورت جسد دیده میشد. علت قتل اختلاف مالی و درگیری لفظی بیان شد.
تنها یک روز پس از آن، روزنامه ایران گزارش داد مردی به دلیل آنچه خیانت همسرش خوانده، سر او را بریده و سپس خودکشی کرده است. ماموران وقتی رسیدند که فرزند آنها در کنار پیکر بیجان مادر گریه میکرد.
بررسیهای خبرنگار عصر ایران نشان میدهد در فروردین امسال حدود 13 زنکشی به دلایل مختلف از جمله مسایل ناموسی، اختلافات خانوادگی و مالی رسانهای شده است. این آمار تنها در رسانهها منتشر شده است و به طور دقیق نمیدانیم چند زن در ایران به قتل رسیدهاند.
اوایل تابستان سال گذشته بود که روزنامه اعتماد خبر داد: «طی سه ماهه نخست سالهای ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ دست کم ۸۵ زن و دختر توسط شوهر، پدر، برادر و… که جزو مردان نزدیک به آنها بوده، کشته شدهاند.»
همچنین از خرداد ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۲ حداقل ۱۶۵ زنکشی در کشور انجام شده است.
این آمار نشان میدهد به طور میانگین، هر ماه 13 یا 14 زن به قتل رسیدهاند. جالب است که اخبار منتشر شده درباره تعداد زنکشی در فروردین امسال با این آمار مطابقت دارد و سوال این است که آیا این الگوی قتلهای ناموسی در ایران تکرار میشود؟ آیا در پایان سال 1404 هم همچنان آمار به شدت قبل خواهد بود؟ چرا اقدامی برای تغییر این وضعیت صورت نمیگیرد؟
بسیاری از کارشناسان دلیل تکرار این قتلها را نبود قوانین کافی و موثر میدانند و خواهان عملکرد موثرتر نهادهای مسوول هستند.
این نکته به خصوص در ماجرای قتل رومینا اشرفی توسط
یکی از انتقاداتی که در آن زمان مطرح شد این بود که چرا هنگام تحویل رومینا به خانواده، به احتمال وقوع خشونت علیه او توجهی نشده است. پدر رومینا در نهایت به 9 سال حبس و پرداخت دیه محکوم شد.
مطابق ماده 220 قانون مجازات اسلامی پدر در صورت قتل عمد فرزند، قصاص نمیشود و باید به ورثه دیه پرداخت کند.
طبق ماده 612 قانون مجازات اسلامی: هر کس مرتکب قتل عمد شود و به هر علت قصاص نشود در صورتی که اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد دادگاه مرتکب را به حبس از سه تا ده سال محکوم مینماید.
فعالان حقوق زن معتقدند این قوانین به اندازه کافی بازدارنده نیست. گرچه مجازات اعدام به هر شکل محکوم است، اما نبود قوانین کافی در حمایت از زنان باعث شده است که زنکشی در ایران همچنان قربانی بگیرد.
لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان سالها است در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است و هنوز تصویب نشده است. موضوعی که انتقادات زیادی را به دنبای داشته و فعالان حقوق زنان میپرسند در حالی که لایحه حجاب به سرعت تصویب شد، با وجود تعداد بالای قتلهای ناموسی در ایران، چطور این لایحه بیش از یک دهه است در مجلس مانده است؟
برای این لایحه اهدافی مانند تأمین امنیت زنان در برابر خشونت، جرمانگاری انواع خشونت علیه زنان و تعیین مجازاتهای بازدارنده و ارتقای آگاهی عمومی درباره حقوق زنان و روشهای پیشگیری از خشونت عنوان شده است.
همچنین در لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان خشونت علیه زنان اینطور تعریف شده است: هرگونه رفتار، فعل یا ترک فعلی که به دلیل جنسیت یا موقعیت آسیبپذیر زن، موجب آسیب جسمی، روحی، روانی، اجتماعی، اقتصادی یا شخصیتی شود.
دو نوع از انواع خسونتی که در این قانون در نظر گرفته شده میتوان راهگشا باشد: خشونت جسمی شامل ضرب و جرح، قتل، و هرگونه آسیب عمدی به بدن زن و خشونت روانی شامل تهدید، توهین، تحقیر، آزار روحی و فشارهای روانی.
با این حال معلوم نیست چه زمانی قرار است این قانون در مجلس به تصویب برسد؟