در دنیای امروز، تغییرات فرهنگی و اجتماعی باعث ایجاد سبکهای جدیدی از زندگی شده است، که یکی از آنها ازدواج سفید است. این نوع ازدواج، زندگی مشترک مرد و زن بدون ثبت قانونی و رسمی را شامل میشود. اگرچه این سبک زندگی در جوامع غربی به عنوان راهی برای آزادی بیشتر پذیرفته شده، اما در جامعه ایران با مخالفتهای گستردهای همراه شده است.
اصطلاح ازدواج سفید به زندگی مشترک زن و مرد بدون ثبت رسمی و قانونی اشاره دارد. این نوع ازدواج، نه تنها فاقد وجاهت قانونی است بلکه از نظر شرعی نیز معتبر نیست، چرا که صیغه نکاح در آن جاری نمیشود. ازدواج سفید میتواند دو شکل داشته باشد: در نوع اول تنها همخانه شدن بدون رابطه جنسی مطرح است و در نوع دوم که به آن ازدواج همباشی نیز میگویند، زندگی مشترک همراه با رابطه جنسی انجام میشود.
این شکل زندگی مشترک در کشورهای اروپایی و غربی سابقه طولانیتری دارد و بیشتر به دلیل رفع محدودیتهای اقتصادی و سبک زندگی آزاد گسترش یافته است. اما ورود این سبک زندگی به ایران با توجه به نگاه سنتی و مذهبی جامعه، چالشهای بسیاری در پی داشته است.
*ازدواج سفید از منظر روانشناسی مزایا و معایب خاص خود را دارد. از یک سو، این نوع رابطه میتواند به شناخت بیشتر طرفین کمک کند، اما از سوی دیگر، تاثیرات منفی همچون اضطراب ناشی از ناپایداری رابطه* و عدم تعهد به همراه دارد. در ایران، روانشناسان بر این باورند که عدم شناخت دقیق عواقب این سبک زندگی، میتواند باعث تصمیمگیریهای اشتباه شود.
در حالی که ازدواج سفید در کشورهای اروپایی به عنوان راهکاری برای زندگی مشترک بدون تعهد رسمی آغاز شد، در ایران به دلیل مسائل فرهنگی و مذهبی، چالشبرانگیز است. بهتر است بدانیم که در کشورهای غربی، این نوع ازدواج گاهی به عنوان مقدمهای برای ازدواج رسمی استفاده میشود.
این نوع زندگی مشترک به دلیل فقدان پشتوانه قانونی و شرعی، پیامدهای منفی زیادی به همراه دارد که میتواند زندگی فردی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه، برخی از مضرات ازدواج سفید آورده شده است:
مضرات ازدواج سفید |
---|
عدم تعهد و بیثباتی رابطه و احتمال خیانت |
طرد شدن از سوی خانوادهها |
عدم پشتیبانی قانونی و اجتماعی |
اثرات روانی منفی ناشی از مسئولیتپذیری کم |
از بین رفتن بنیان خانواده در جامعه |
کاهش میل به ازدواج رسمی |
مشکلات قانونی در شناسایی فرزند |
این ازدواج در ایران خلاف قانون و شرع است و رابطهای نامشروع تلقی میشود. همچنین اگر این رابطه منجر به بارداری شود، کودک با چالشهای جدی قانونی روبرو خواهد شد. از سوی دیگر، دین اسلام رابطه جنسی در ازدواج سفید را زنا محسوب میکند، اما حق حیات کودک محفوظ است.
ترکیبی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فردی به عنوان دلایل اصلی گرایش جوانان به ازدواج سفید مطرح شده است:
دلایل اصلی |
---|
افزایش هزینههای زندگی و مشکلات اقتصادی |
ترس از تعهد و بالا رفتن آمار طلاق |
علاقه به سبک زندگی آزاد |
تلاش برای شناخت طرف مقابل بدون ثبت رسمی |
تغییر نگرش نسل جدید نسبت به ازدواج |
بالا رفتن سن ازدواج |
صیغه که نوعی ازدواج موقت مشروع و قانونی محسوب میشود، در اسلام تایید شده است و دارای شرایطی مانند مهریه است. اما ازدواج سفید، فاقد وجاهت قانونی و شرعی است و در صورت اثبات، رابطهای مجرمانه تلقی خواهد شد.
ازدواج سفید به عنوان سبک جدیدی از زندگی مشترک در سالهای اخیر مطرح شده است، اما در کشورهایی با فرهنگ سنتی مثل ایران، باعث ایجاد چالشهای قانونی، اجتماعی و شرعی شده است. پیامدهای این ازدواج نه تنها طرفین را تحت فشار قرار میدهد بلکه جامعه را نیز دچار مشکلات متعدد میکند.