همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: به دنبال انفجار مهیبی که صبح دیروز (۶ اردیبهشت) در اسکله شهیدرجایی واقع در بندرعباس رخ داد، گازهای سمی متعددی مثل آمونیاک، دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسید گوگرد در هوا آزاد شده‌ و همچنان وجود دارند و قابل مشاهده است.

معاونت بهداشتی وزارت بهداشت هم به دلیل احتمال انتشار این آلاینده‌هادر شهر بندرعباس «شرایط اضطراری» اعلام و از مردم خواسته ماسک‌های N95 یا P2 استفاده کنند. برخی پزشکان در صفحه‌های اجتماعی خود به ساکنین هشدار داده‌اند که فعلا از خانه بیرون نیایند و در خانه هم از ماسکN۹۵ استفاده کنند. چراکه این گازها به خصوص آمونیاک برای ریه‌ها و پوست و چشم بسیار مضر هستند و استنشاق آنها می‌تواند مشکلات تنفسی مثل آسم را تشدید کند. بعضی از کاربران هم در شبکه X به دنبال راهی برای ارسال ماسک برای ساکنان بندر هستند.

ماسک N۹۵ فایده‌ای ندارد

همشهری‌آنلاین در این زمینه گفتگویی با دکتر سید احمد طباطبایی، فوق تخصص بیماری‌های ریه و رئیس بخش ریه بیمارستان کودکان مفید تهران انجام داده است. او درباره گازی مثل آمونیاک و تاثیر محافظتی ماسک می‌گوید: ماسک N۹۵ نمی‌تواند مانع ورود گاز آمونیاک به بدن شود. چون ماسک‌های بهداشتی ازجمله N۹۵ فقط می‌توانند از ورود ذرات معلق جلوگیری کنند. اما آمونیاک که ذرات معلق نیست؛ مولوکول است و ساختارش از یک نیتروژن به اضافه‌ی ۳ هیدروژن تشکیل شده است.

دکتر طباطبایی می‌گوید: این مولکول‌ها آن‌قدر ریز هستند که به راحتی از ماسک‌های بهداشتی قابل عبورند و خاصیت محافظتی ندارند. حتی نمی‌توانند مانع عبور "بوی آمونیاک" شوند. چون آمونیاک بوی بسیار تندی دارد. اگر میزان و غلظت گاز خیلی شدید باشد، فقط ماسک‌های مخصوص آمونیاک می‌توانند موثر باشند و لایه محافظتی ایجاد کنند.

عواقب آمونیاک برای سلامتی/ بروز عوارض مغزی!

طباطبایی می‌گوید: گاز آمونیاک همان بوی بسیار تند و غیر قابل تحملی است که احتمالا در توالت‌های قدیمی و توالت‌هایی که رفت و آمد در آنها خیلی زیاد است، شنیده‌اید. این گاز بوی بسیار تند و زننده‌ای دارد و می‌تواند عواقب خیلی شدیدی در دستگاه تنفسی ایجاد کند، می‌تواند منجر به نارسایی تنفسی شود، ممکن است باعث ورم ریه یا اِدم ریه (تجمع بیش از حد آب در ریه‌ها) شود که خطرناک است، می‌تواند باعث خارش چشم، خارش پوست و حتی سوختگی شود. اگر تنفس فرد دچار مشکل شود، می‌تواند باعث کاهش اکسیژن خون شود. درضمن نه تنها بیماران (بیماران قلبی، ریوی، مبتلا به آسم)، بلکه حتی افراد سالم هم می‌توانند متاثر از شرایط شوند و مشکلات تنفسی پیدا کنند.

به گفته این فوق تخصص بیماری‌های ریه، تماس طولانی‌مدت با گازهای دیگر مثل دی‌اکسید نیتروژن و دی‌اکسید گوگرد هم می‌تواند عملکرد تنفسی را تهدید کند و حتی باعث بروز یک سری علائم مغزی شود.

بیشتر بخوانید؛

• با این ۴ کار هوای خانه را پاکسازی کنید

• چرا کودکان دربرابر آلودگی هوا آسیب‌پذیرترند؟

• در خانه اسفند و عود دود نکنید

چند توصیه مهم به ساکنین بندر

موضوع بسیار مهمی که در مورد گازهای سمی وجود دارد، انتشار آنها تا فاصله دورتر از محل انفجار است. به عنوان مثال گفته می‌شود که گاز آمونیاک می‌تواند تا حدود ۸ کیلومتر دورتر از محل انفجار هم منتشر شود و مناطق وسیعی را تحت تاثیر قرار دهد.

طباطبایی می‌گوید: عوارض تنفسی آمونیاک مثل هر گاز سمی دیگری است که ممکن است در هوا آزاد شود و همان طور که گفتم، در غلظت بالا می‌تواند به دستگاه‌های تنفسی آسیب بزند.

او می‌گوید: آمونیاک، گاز سرطان‌زایی محسوب نمی‌شود. انواع کود شیمیایی که در مزرعه‌ها به محصولات داده می‌شود یا مواد برودتی که در یخچال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اساس‌شان آمونیاک است و در صنعت هم زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. ولی موضوع این است که مردم هیچ‌وقت با گازی مثل آمونیاک در تماس مستقیم نیستند و این انفجاری که در بندرعباس رخ داده، باعث شده که تماس مستقیم پیدا کنند. بیشترین چیزی هم که الان می‌تواند کمک کند، جریان باد است. چون منطقه در کنار دریا واقع شده و احتمال وزش باد بالا است. باید صبر کرد تا زمان بگذرد و جریان باد، شدت غلظت گازهای آزادشده در هوای شهر را کاهش دهد.

طباطبایی می‌گوید: در کنار این که باید منتظر زمان بود، یک سری توصیه‌ها هم وجود دارند که با رعایت آنها می‌تواند خطر را کم کرد یا به حداقل رساند. مثلا ساکنین منطقه بهتر است تا حد امکان از منبع آلودگی فاصله بگیرند. در این شرایط فقط نیروهای اورژانس و آتش‌نشانی می‌توانند برای کمک در منطقه حضور داشته باشند. اگر ممکن است به منطقه‌ای بروند که آلوده نیست. اگر شدنی نیست، حتما در خانه بمانند و درها و پنجره‌ها را هم بسته نگه دارند. فعلا از انجام فعالیت‌های سنگین در هوای آزاد خودداری کنند. اگر بیماری‌های قلبی و ریوی دارند، به هیچ عنوان از خانه بیرون نروند. در صورت تشدید علائم هم لازم است که به مراکز درمانی مراجعه کنند.

به گفته این فلوشیپ بیماری‌های ریه، عوارض تنفسی آمونیاک مثل هر گاز سمی دیگری است که ممکن است در هوا آزاد شود. مثل آلودگی‌ای که معمولا در شهرهای آلوده کشور منتشر است و امیدواریم جریان هوای مناسبی که به خاطر بندر بودن شهر بندرعباس ممکن است اتفاق بیفتد، این گاز را پراکنده کند و مشکل خاصی برای ساکنان ایجاد نشود.