گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: از انفجارهای مهیب نیترات آمونیوم در آلمان و آمریکا در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۴۰ گرفته تا فاجعه انفجار ویرانگر بندر بیروت در سال ۲۰۲۰، همگی گواه خطرات بالقوه ناشی از بی‌توجهی به ایمنی مواد شیمیایی هستند.
اگرچه جزئیات دقیقی از وقعه ناگوار انفجار بندر شهید رجایی بندر عباس منتشر نشده اما این حادثه غمبار یادآور ضرورت بازبینی و تقویت فوری پروتکل‌های ایمنی در تمامی بنادر و مراکز صنعتی است.
در ادامه به فهرستی از بزرگترین حوادث ناشی از انفجارها یا نشت مواد شیمیایی از سال ۱۹۲۱ تا ۲۰۲۵ میلادی اشاره می‌شود:
سال ۱۹۲۱
- انفجار کارخانه BASF، آلمان: انفجار نیترات آمونیوم در این کارخانه شیمیایی بزرگ منجر به کشته شدن ۵۶۰ نفر شد و خسارات سنگینی به بار آورد.
- انفجار در اوپاو، آلمان: انفجار مقدار عظیمی از نیترات آمونیوم (۴۵۰۰ تن) در یک انبار، ویرانی گسترده‌ای ایجاد کرد و تلفات جانی به همراه داشت.
سال ۱۹۴۷
انفجار بندر تگزاس سیتی، آمریکا: انفجار کشتی باری حامل نیترات آمونیوم در این بندر، باعث آتش‌سوزی و انفجارهای زنجیره‌ای شد. ۶۰۰ کشته
سال ۱۹۵۶
حادثه میناماتا، ژاپن: تخلیه پساب صنعتی حاوی جیوه توسط یک شرکت شیمیایی به خلیج میناماتا، منجر به مسمومیت صدها نفر و آسیب‌های عصبی شدید شد.
سال ۱۹۵۷
- فاجعه مایاک، روسیه: انفجار در تأسیسات بازفرآوری سوخت هسته‌ای مایاک، باعث انتشار گسترده مواد رادیواکتیو و آلودگی محیط زیست شد.
- حادثه وینس‌کِیل، انگلیس: آتش‌سوزی در نیروگاه هسته‌ای وینس‌کِیل منجر به نشت مواد رادیواکتیو به محیط اطراف شد. گرچه آماری از تلفات این واقعه منتشر نشده اما تحقیقات نشان داده انتشار مواد رادیواکتیو به افزایش موارد سرطان تیروئید در طولانی مدت منجر شده است.
سال ۱۹۷۴
حادثه فلکسبورو، انگلیس: انفجار کارخانه شیمیایی نزدیک روستای فلیکسبورو در انگلیس به کشته شدن دستکم ۲۸ نفر و زخمی شدن ده‌ها تن دیگر منجر شد.
سال ۱۹۷۶
حادثه سوسو، ایتالیا: انفجار در یک کارخانه مواد شیمیایی در سوسو، ابر سمی دیوکسین را منتشر کرد که باعث آلودگی وسیع و مشکلات سلامتی طولانی‌مدت برای ساکنان شد.
سال ۱۹۷۸
حادثه زباله‌های سمی لاوج کانال، آمریکا: دفن زباله‌های سمی در منطقه لاوج کانال منجر به آلودگی زمین و آب‌های زیرزمینی و افزایش موارد سرطان در ساکنان شد.
سال ۱۹۷۸
حادثه قطار وییا مورا، اسپانیا: خروج قطار باری حامل پروپیلن مایع از ریل در وییا مورا، منجر به انفجار و آتش‌سوزی شد. ۲۱۵ کشته
سال ۱۹۸۲
حادثه قطار وایانکا، مکزیک: خروج قطار حامل تانکرهای نفتی از ریل در وایانکا، به انفجار مهیب و و تخریب گسترده منجر شد. ۲۰۰ کشته
سال ۱۹۸۴
فاجعه بوپال، هند: نشت گاز سمی متیل ایزوسیانات از کارخانه سموم دفع آفات یونیون کارباید در بوپال، یکی از بدترین فجایع صنعتی تاریخ را رقم زد. ۱۵ هزار کشته (تقریبی)
سال ۱۹۸۶
- فاجعه چرنوبیل، اوکراین: انفجار و آتش‌سوزی در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، باعث انتشار گسترده مواد رادیواکتیو و آلودگی وسیع در اروپا شد و هزاران نفر را تحت تاثیر قرار داد.
- نشت مواد سمی در راین، آلمان: آتش‌سوزی در یک انبار مواد شیمیایی در نزدیکی رودخانه راین، منجر به نشت مواد سمی و آلودگی شدید این رودخانه مهم اروپایی شد.
سال ۱۹۸۸
- انفجار هندرسون، نوادا: این حادثه بزرگ شامل آتش‌سوزی و به دنبال آن چندین انفجار بزرگ در کارخانه‌ای بود که پرکلرات آمونیوم (یکی از اجزای سوخت جامد موشک) تولید می‌کرد. ۲ کشته و ۳۷۲ مجروح
- انفجار پالایشگاه نفت آموکو ایلینوی: یک انفجار داخلی در مخزن ذخیره آسفالت در حالی رخ داد که کارگران در تلاش برای روشن کردن یک زباله‌سوز بودند. ۳ کشته
- انفجار پالایشگاه نفت آموکو، گرافون، ویرجینیا: انفجار و آتش‌سوزی در واحد اولترافورمینگ پالایشگاه رخ داد. آماری از تعداد تلفات این واقعه منتشر نشده است.
سال ۱۹۸۹
- حادثه قطار چلیابینسک، روسیه: انفجار گاز مایع در یک قطار باری در نزدیکی چلیابینسک، منجر به تخریب گسترده شد. ۵۰۰ کشته
- حادثه نفتکش اکسان والدز، آلاسکا: به گل نشستن نفتکش اکسان والدز در آلاسکا، منجر به نشت حدود ۴۱ هزار مترمکعب نفت خام و آلودگی گسترده سواحل و محیط زیست شد. تلفات فوری این واقعه شامل مرگ ۱۰۰ هزار تا ۲۵۰ هزار پرنده دریایی، ۲,۸۰۰ سمور آبی، ۲۴۷ عقاب سرسفید، ۲۲ نهنگ قاتل، و تعداد نامعلومی ماهی بوده است.
سال ۱۹۹۱
حادثه قطار گرانویل، فرانسه: خروج قطار باری حامل مواد شیمیایی از ریل در گرانویل، منجر به انفجار و آتش‌سوزی شد ۸۴ کشته و ۲۱۳ مجروح
سال ۱۹۹۵
انفجار تانکر در باتون‌روژ، آمریکا: انفجار یک تانکر حامل مواد شیمیایی در باتون‌روژ، منجر به آتش‌سوزی و خساراتی شد. ۲ کشته و ده‌ها مجروح
سال ۱۹۹۹
حادثه توکای‌مورا، ژاپن: نشت تشعشعات رادیواکتیو در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم توکای‌مورا، تعدادی از کارکنان را در معرض تشعشع قرار داد. آلودگی رادیو اکتیوی ۱۱۹ نفر (دستکم)
سال ۲۰۰۱
انفجار کارخانه شیمیایی تولوز، فرانسه: انفجار در یک انبار نیترات آمونیوم در کارخانه شیمیایی AZF در تولوز، باعث تخریب بخش‌هایی از شهر شد. ۳۱ کشته و ۲۵۰۰ مجروح
سال ۲۰۰۲
حادثه نفتکش پریستیج، اسپانیا: غرق شدن نفتکش پریستیج در سواحل اسپانیا، منجر به نشت حدود ۷۷ هزار تن نفت خام و آلودگی گسترده سواحل شد.
سال ۲۰۰۳
نشت گاز کلر در گرانادا، اسپانیا: نشت گاز کلر از یک کارخانه در گرانادا، منجر به مصدومیت صدها نفر از ساکنان محلی شد.
سال ۲۰۰۵
- نشت بنزن در رودخانه سونگهوا، چین: انفجار در یک کارخانه پتروشیمی در جیلین، منجر به نشت بنزن به رودخانه سونگهوا و آلودگی گسترده منابع آب شد. قطع آب آشامیدنی میلیون‌ها نفر
- انفجار کارخانه شیمیایی در جیلین، چین: انفجار در یک کارخانه شیمیایی در جیلین، باعث آتش‌سوزی گسترده و تخلیه حدود ۱۰ هزار نفر از ساکنان شد. ۶ کشته و ده‌ها مجروح
سال ۲۰۰۷
نشت نفت در دریای سیاه، روسیه: طوفان شدید منجر به آسیب دیدن چند کشتی و نشت نفت به دریای سیاه و آلودگی سواحل شد.
سال ۲۰۱۰
حادثه دیپ‌واتر هورایزن، خلیج مکزیک: انفجار در سکوی نفتی دیپ‌واتر هورایزن و نشت گسترده نفت خام به خلیج مکزیک، یکی از بزرگترین فجایع زیست‌محیطی تاریخ آمریکا را رقم زد. ۱۱ کشته و ۱۷ مجروح
سال ۲۰۱۱
فاجعه فوکوشیما، ژاپن: سونامی و زلزله بزرگ در ژاپن، منجر به آسیب دیدن نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما و نشت مواد رادیواکتیو به محیط شد. ۱۶ مجروح و افزایش آمار مبتلایان به سرطان در منطقه
سال ۲۰۱۲
حادثه انتشار گاز آمونیاک در کره‌جنوبی: نشت گاز آمونیاک از یک کارخانه در کره‌جنوبی، منجر به مصدومیت صدها نفر از ساکنان اطراف شد. ۵ کشته و مسمومیت حدود ۱۲ هزار ساکن منطقه
سال ۲۰۱۳
حادثه قطار لاکو-مگانتیک، کانادا: خروج قطار حامل نفت خام از ریل در لاکو-مگانتیک و انفجار آن، منجر به الودگی شدید محیط زیستی و تخریب بخش‌هایی از شهر شد. ۴۷ کشته و ده‌ها مجروح
سال ۲۰۱۵
انفجار بندر تیانجین، چین: انفجارهای مهیب در انبار مواد شیمیایی در بندر تیانجین، خسارات مالی و جانی گسترده‌ای بر جای گذاشت. گفته شده، انفجارهای ثانویه این واقعه چنان قدرت تخریب بالایی داشته که باعث ایجاد گودالی با مساحت حدود ۱۲ هزار متر مربع شده‌است. ۱۷۳ کشته و ۷۹۸ مجروح
سال ۲۰۲۰
انفجار بندر بیروت، لبنان: انفجار مقدار زیادی نیترات آمونیوم نگهداری شده به صورت غیراصولی در بندر بیروت، منجر انفجاری مهیب شد. شدت انفجار به حدی بود که از آن به عنوان یکی از قوی‌ترین انفجارهای غیرهسته‌ای تاریخ نام برده می‌شود. ۲۲۰ کشته و ۷هزار مجروح (تقریبی)
