فرارو- ارزش قفل شده یا همان Total Value Locked (TVL)، یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که برای ارزیابی سلامت مالی و میزان اعتماد کاربران به پروژه‌های دیفای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گزارش فرارو، با رشد سریع بازار ارز‌های دیجیتال و محبوبیت روزافزون سیستم‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi)، شاخص‌هایی مانند TVL به ابزاری حیاتی برای تحلیل پروژه‌ها تبدیل شده‌اند. در این مقاله، به بررسی دقیق مفهوم ارزش قفل شده، اهمیت آن در تحلیل ارز‌های دیجیتال، ارتباط آن با دیگر شاخص‌های مالی و نقش کلیدی آن در فضای دیفای خواهیم پرداخت.
ارزش قفل شده (Total Value Locked یا TVL) به مجموع ارزش دارایی‌هایی گفته می‌شود که در یک پروتکل دیفای قفل شده‌اند. این دارایی‌ها می‌توانند شامل ارز‌های دیجیتال مختلف مانند اتریوم (ETH)، تتر (USDT)، بیت‌کوین (BTC) یا توکن‌های خاص یک پروژه باشند. به بیان ساده‌تر، TVL نشان می‌دهد چه میزان سرمایه در یک پروژه سپرده‌گذاری شده است و معیار مهمی برای سنجش میزان اعتماد کاربران به آن پروژه به شمار می‌آید.
محاسبه TVL معمولاً با ضرب تعداد دارایی‌های قفل شده در قیمت لحظه‌ای آن دارایی‌ها انجام می‌شود. به عنوان مثال، اگر یک پروتکل ۵ هزار اتریوم قفل شده داشته باشد و قیمت هر اتریوم ۲ هزار دلار باشد، TVL پروژه برابر با ۱۰ میلیون دلار خواهد بود. این عدد معمولاً به دلار آمریکا بیان می‌شود تا امکان مقایسه‌ی ساده‌تر بین پروژه‌های مختلف فراهم شود. البته برخی منابع معتبر مانند DeFi Llama یا DappRadar اطلاعات TVL را به صورت لحظه‌ای و در قالب داشبورد‌های تعاملی در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
TVL یکی از فاکتور‌های کلیدی برای سنجش اعتبار، مقبولیت و امنیت یک پروژه دیفای محسوب می‌شود. پروتکل‌هایی با TVL بالا معمولاً مورد توجه بیشتری از سوی کاربران قرار دارند، چرا که حجم بالای سرمایه قفل شده بیانگر میزان اعتماد بالای جامعه به آن پروژه است.
از سوی دیگر، تغییرات TVL می‌تواند سیگنال‌های مهمی درباره وضعیت پروژه ارائه دهد. برای مثال، افزایش ناگهانی TVL ممکن است نشان‌دهنده‌ی استقبال کاربران، افزایش نقدینگی یا توسعه‌های جدید فنی باشد، در حالی که کاهش TVL ممکن است هشداری درباره بروز مشکلات امنیتی، ضعف در عملکرد یا مهاجرت سرمایه به پروژه‌های رقیب باشد.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، TVL را در کنار سایر فاکتور‌ها مانند تعداد کاربران فعال، حجم تراکنش‌های روزانه، نرخ بازده (APY) و میزان سودآوری پروتکل بررسی می‌کنند تا دیدی جامع از وضعیت پروژه به دست آورند. همچنین تحلیل روند TVL در بازه‌های زمانی مختلف می‌تواند در پیش‌بینی رشد یا افت پروژه‌ها نقش مؤثری داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین کاربرد‌های TVL در تحلیل ارز‌های دیجیتال، بررسی نسبت آن با ارزش بازار (Market Cap) توکن‌های بومی پروژه‌ها است. این نسبت می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره میزان ارزش‌گذاری پروژه نسبت به سرمایه قفل شده در اختیار تحلیلگران قرار دهد.
به طور کلی، نسبت ارزش بازار به TVL اگر کمتر از یک باشد، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی آن باشد که پروژه کمتر از میزان دارایی‌های قفل شده‌اش ارزش‌گذاری شده است؛ این وضعیت ممکن است فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند. در مقابل، اگر نسبت ارزش بازار به TVL بسیار بالا باشد، می‌تواند بیانگر بیش‌ارزش‌گذاری پروژه و نیاز به احتیاط در سرمایه‌گذاری باشد.
البته توجه به این نکته ضروری است که این نسبت باید در کنار سایر عوامل مانند امنیت پروتکل، تیم توسعه‌دهنده، اکوسیستم پروژه و پذیرش عمومی مورد بررسی قرار گیرد. صرفاً اتکا به TVL بدون درنظرگرفتن سایر متغیر‌ها می‌تواند منجر به تحلیل‌های نادرست و تصمیم‌های پرریسک شود.
دیفای یا همان سیستم مالی غیرمتمرکز، به مجموعه‌ای از پروتکل‌های مالی گفته می‌شود که بدون نیاز به واسطه‌هایی نظیر بانک‌ها و مؤسسات مالی سنتی، خدماتی مانند وام‌دهی، مبادله دارایی، بیمه و سرمایه‌گذاری را ارائه می‌دهند. در این فضا، TVL نقش محوری در سنجش اندازه‌ی بازار و میزان پذیرش پروژه‌ها ایفا می‌کند.
افزایش کلی TVL در اکوسیستم دیفای معمولاً به معنای رشد بازار، ورود سرمایه‌های جدید و گسترش استفاده از فناوری بلاکچین در امور مالی است. از طرف دیگر، کاهش TVL می‌تواند زنگ خطری برای پروژه‌ها باشد و نشان‌دهنده‌ی خروج سرمایه، بروز اشکالات فنی یا کاهش اعتماد کاربران باشد.
در فضای دیفای، پروژه‌های مختلفی مانند صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX ها)، پروتکل‌های ییلد فارمینگ، سیستم‌های وام‌دهی غیرمتمرکز و پلتفرم‌های استیکینگ فعالیت دارند. هر یک از این پروژه‌ها دینامیک خاص خود را در مورد TVL دارند و تحلیل دقیق TVL در این بخش‌ها می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت بازار ارائه دهد.
به عنوان نمونه، صرافی‌های غیرمتمرکز با TVL بالا نشان‌دهنده‌ی حجم نقدینگی مناسب برای معاملات و کاهش خطر لغزش قیمتی هستند. در مقابل، پروتکل‌های وام‌دهی با TVL بالا نشانگر افزایش تمایل کاربران به کسب سود از طریق سپرده‌گذاری دارایی‌های خود در این سیستم‌ها است.
همچنین تحلیل روند تغییرات TVL در پروژه‌های مختلف می‌تواند به درک بهتر موقعیت‌های سرمایه‌گذاری یا شناسایی پروژه‌های مستعد رشد در آینده کمک کند؛ بنابراین برای فعالان حوزه ارز‌های دیجیتال و دیفای، توجه به شاخص TVL و تحلیل روند‌های مرتبط با آن، امری حیاتی به شمار می‌آید.
