به گزارش خبرنگار فرهنگی تابناک، دهمینشماره دوره جدید مجله «همشهری تماشاگر» چندی پیش منتشر شد که دربرگیرنده پروندهای درباره ادسون آرانتس دو ناسیمنتو معروف به پله است. اینشماره از مجله مورد اشاره با تیتر «۱۰ ابدی؛ پروندهای برای یکی از بزرگترین ستارگان تاریخ؛ پله برزیلی» روی پیشخان مطبوعات آمده است.
اینشماره از «تماشاگر» مطالب زیادی را درباره وجوه اجتماعی، سیاسی، ورزشی، هنری و ... زندگی پله شامل میشود و قصد داریم تورقی بر آن داشته باشیم و فرازهایی از آن را مرور کنیم.
آقای معمولی
شاید باورتان نشود اما پله ازدواج هم میکرد، زیاد هم بچهدار میشد، پدری هم میکرد، بادگلوی بچه را پس از شیر خوردنش میگرفت و همه کارهای معمولی و روزانهای را که ما معمولیها انجام میدهیم، انجام میداد. اینگونه نبود که از مریخ آمده باشد یا از پشت کوه! شاید اگر به اینجنبه از زندگیاش نگاه کنیم، برای پیشرفت انگیزه پیدا کنیم؛ بله؛ او هم یکی مثل خودمان بود؛ حالا یککم با استعدادتر!
پله را در کنار یکی از همسران و فرزندانش میبینید. ادینیو اولین فرزند پله بود و همانطور که در عکس میبینید پله روزهای شیرینی را با او پشت سر گذاشت. براساس اطلاعات منتشرشده، پله در زندگیاش ۳ بار ازدواج کرده که چندان هم موفق نبودهاند. او از ۲ ازدواج اولش ۷ فرزند دارد که در رشتههای مختلف مشغول فعالیت هستند. جناب پله آخرین بار در سال ۲۰۱۶ و در حالیکه ۷۶ سال داشت، ازدواج کرد!
فرار به سوی پیروزی؛ وقتی پله سر از هنر هفتم و پرده نقرهای درآورد
پله به دنیای سینما هم سرک کشید و در فیلمهای مختلفی نقشآفرینی کرد. مهمترین فیلم او، «فرار به سوی پیروزی» محصول سال ۱۹۸۱ بود که در آن کنار چهرههایی چون مایکل کین و سیلوستر استالونه بازی کرد. اینفیلم درباره یکگروه از اسیران جنگی در دوران جنگ جهانی دوم بود که برای آزادی، تیمی تشکیل دادند تا با آلمانیها فوتبال بازی کنند. پله در اینفیلم نقش یکسرجوخه به نام لویی فرناندز را داشت که بهخاطر تکنیک نابش به تیم اسیر راه یافت و یکی از زیباترین گلهای سینمایی را به ثمر رساند. اما ماجراجویی سینمایی او فقط به اینفیلم محدود نبود.
فیلمهای پله
* اولین ترپلوس تریبیلیناس (۱۹۶۲)/ یکفیلم کمدی برزیلی که پله در آن نقش کوتاهی داشت.
* هتل (۱۹۶۷)/ در اینفیلم آمریکایی، او نقش یکشاهزاده آفریقایی را بازی کرد!
* هاتشات (۱۹۸۶)/ پله در اینفیلم هم نقش خودش را بازی میکند؛ بهترین بازیکن تمام تاریخ.
* پله (۲۰۱۶)/ اینفیلم، زندگی پله از کودکی تا رسیدن به قهرمانی جام جهانی ۱۹۵۸ را روایت میکند.
* کارنامه سریالی
در کارهای دیگری مثل سریال «غریبهها» در نقش پلینی پمپی، در «میلیاردرهای ارزان» در نقش خودش و در «راهپیمایی» در نقش چیکو بونداد هم ظاهر شد. علاوه بر این، پله در مستندهای زیادی درباره فوتبال حضور داشت و حتی صدای خود را به انیمیشنهایی مثل The Simpsons قرض داد. او همیشه از سینما برای ترویج فوتبال و فرهنگ برزیلی استفاده میکرد.
* از رختکن تا هیات وزیران؛ وقتی آقای فوتبالیست سر از سیاست درآورد
پله بعد از بازنشستگی به سیاست روی آورد. در ژانویه ۱۹۹۵ توسط فرناندو کاردوسو بهعنوان وزیر ورزش منصوب شد. در دوران تصدی او، اصلاحات متعددی علیه فساد در انجمنهای فوتبال دولتی ارائه شد. اما در ۳۰ آوریل ۱۹۹۸ از اینسمت استعفا داد. سیاست او به نمیساخت. در جریان اعتراضات سال ۲۰۱۳ در برزیل، پله از مردم خواست تظاهرات را کنار بگذارند و از تیم ملی برزیل حمایت کنند.
یکی از مهمترین اقدامات او، تصویب «قانون پله» بود که به بازیکنان اجازه میداد از باشگاههایشان درخواست شفافیت مالی کنند و راحتتر به تیمهای دیگر انتقال یابند. با توجه به اینقانون، باشگاههای ورزشی حرفهای برزیل مجبور شدند قانون تجارت را رعایت کنند. در کل قانون پله تمام جنبههای ورزش و بهخصوص فوتبال را در برزیل تنظیم کرد.
اما ورود پله به سیاست چندان بیحاشیه نبود. برخی از منتقدان او را متهم کردند که بیش از حد چهرهای تشریفاتی در دولت بود و نتوانست با فساد گسترده فوتبال برزیل مقابله کند. با اینحال، پله همچنان بهعنوان یکسفیر جهانی فوتبال و صلح شناخته میشد و در سازمان ملل و یونیسف برای حمایت از کودکان فعالیت داشت.
پله با توپش رقصید، ماندلا با زنجیرهایش. یکی در سکوی قهرمانی ماراکانا ایستاد و دیگری در سلول تاریک روبنآیلند. هر دو اما، یک ترانه را زمزمه میکردند؛ آوای آزادی. پله با هر دریبل، پوست سوختهاش را به رخ دنیایی میکشید که سیاهی را گناه میدانست. توپش نه یکوسیله، که سلاح بود؛ سلاحی نرم که نژادپرستی را مسخره میکرد. وقتی در جام جهانی ۱۹۵۸، نوجوانی سیاهپوست بر سکوی قهرمانی ایستاد، گویی به میلیونها کودک فقیر رنگینپوست گفت: «شما هم میتوانید آسمان را لمس کنید.» ماندلا اما با مشتهای گردهکردهاش، دیوار آپارتاید را درهم میکوبید. ۲۷ سال زندان نتوانست خندهاش را بدزدد. وقتی آزاد شد، نه دنبال انتقام، که با آغوشی باز به استادیومها رفت؛ جایی که پله پیش از او ثابت کرده بود رنگ پوست سد استعداد نیست. در سال ۲۰۱۰، وقتی ماندلا جام جهانی را در آفریقای جنوبی برافراشت، گویی حلقهای ناپیدا این دو اسطوره را به هم وصل میکرد؛ یکی که با فوتبال قلبها را نرم کرد و دیگری که با سیاست، قفسها را شکست. پله، نماد امکانی بود که میشد با پاهای برهنه به ستارهها رسید. ماندلا، نشان میداد که حتی در تاریکترین چاهها، میشود آفتاب بود. رابطهشان یکگفتوگوی خاموش بود؛ پله با شوتهایش فریاد میزد «ما انسانیم» و ماندلا با رهاییاش پاسخ میداد « و شایسته برابری.»
* از مردم برای مردم
پله همیشه میگفت که از فقر آمده و وظیفه دارد به مردم نیازمند کمک کند. او هرگز یادش نرفت که با توپ پارچهای بازی کرده. پله سالها در یونیسف و سازمانهای خیریه فعالیت و از نفوذش برای جمعآوری کمکهای مالی برای کودکان استفاده کرد. چند مورد از مهمترین فعالیتهای خیریه پله که حسابی سروصدا به راه انداخت.
کمک به کودکان فقیر برزیل: او مدارس و آکادمیهای فوتبال برای بچههای محروم تاسیس کرد.
مبارزه با نژادپرستی: در بسیاری از کمپینهای ضدنژادپرستی شرکت کرد و از تجربههای خودش در کودکی گفت.
کمک به بیماران سرطانی: بعد از تشخیص بیماری خودش، به یکی از بزرگترین حامیان بزرگ تحقیقات سرطان تبدیل شد.
مجله مورد اشاره با ۱۵۲ صفحه و قیمت ۲۵۰ هزار تومان منتشر شده است.