روزنامه خراسان در یادداشتی با عنوان «۳ دلیل تغییر رفتار ایران در مواجهه با ترامپ» به چرایی غیرمستقیم بودن مذاکرات تهران ـ واشنگتن پرداخته است.
این روزنامه در این زمینه نوشت: ترامپ ۴ فوریه یعنی ۱۶بهمن۱۴۰۳ش متنی مکتوب در قالب فکت‌شیت در سایت کاخ سفید درباره نحوه مواجهه‌اش با ایران منتشر کرد. مهم‌تر از تیتر این فکت شیت متن درون آن بود که برنامه ترامپ را در پنج عرصه تعریف کرده بود و آنچه جلب توجه می‌کرد مقابله با سیستم تسلیحاتی متعارف و غیرمتعارف ایران، مقابله با سلاح هسته‌ای و خنثی‌سازی نفوذ منطقه‌ای ایران بود. کاخ سفید این برنامه را ذیل این تیتر قرار داده بود که ترامپ فشار حداکثری علیه ایران را احیا می‌کند.
ترامپ از همان بهمن ماه این برنامه فشار حداکثری را در میدان آغاز کرد. اعزام ناو‌های هواپیمابر به منطقه، تجمیع تجهیزات شرق آسیای آمریکا در منطقه غرب آسیا، مستقرشدن هواپیما‌های B ۲ در جزیره گارسیا و... بالارفتن تحرک رژیم با هدف ایران ازجمله اقدامات ضمیمه‌ای فکت‌شیت ترامپ بود آنچنان که در یکی از همین نشست‌ها دو هفته تقریبا بعد از فکت‌شیت، نتانیاهو در کنار روبیو وزیر خارجه ترامپ گفت که «با حمایت آمریکا کار را علیه ایران یکسره خواهیم کرد.»
در سومین سطح هم آنها طرح فروش صفر نفت را تلاش کردند به اجرا برسانند. آنچنان که در ایام عید که ایران در تعطیلات رسمی به‌سر می‌برد، یک بندر در چین به دلیل تبادل نفتی با ایران تحریم شد. اقدامی که در نو ع خودش در تاریخ تحریم بی‌سابقه بود.
در مقابل ایران در مواجهه با این الگوی ترساندن و فشارحداکثری چه کرد؟ آیت‌ا... خامنه‌ای سه روز بعد از انتشار فکت‌شیت اعلام کردند که با چنین دولتی مذاکره نمی‌کنیم. نیرو‌های مسلح ایران در مقابل تهدیدات نظامی آمریکایی صهیونیستی، تهدیدات نظامی معتبر یا سطحی از پاسخگویی را در قالب مانور‌های چندماهه و نمایش تجهیزات انجام داد.
حتی در این سطح پیام‌ها و فعالیت‌های جدی دیپلماتیکی انجام داد آن چنان که احتمالابه خوبی کشور‌های منطقه متوجه شدند که اگر آسمانشان یا خاک کشورشان برای تامین خواسته‌های نظامی آمریکا و رژیم در اختیارشان قرار بگیرد، آن آسمان و خاک، خاک متخاصم تلقی می‌شود و دفاع در برابر آن مشروع خواهد بود.
همین‌طور هم کشور‌های منطقه و هم کشور‌هایی که از نفت و گاز منطقه سود می‌بردند، برایشان روشن شد که اگر امنیت انرژی ایران به خطر بیفتد؛ امنیت انرژی کل منطقه به خطر خواهد افتاد و این مجموعه پیام‌ها، کشور‌های منطقه را در برابر اقدامات احتمالی رژیم و آمریکا در برابر ایران به تکاپو انداخت؛ و در سومین سطح هم ایران توانست به‌رغم همه تلاش‌های فشار حداکثری رکورد فروش نفتش را بزند و عملا اقدامات آمریکایی‌ها را بی‌اثر کند.
حالا ترامپ که پرونده اوکراین و فلسطین را روی میزش باز مانده می‌دید و در جنگ تعرفه شکست سختی خورده بود و روزبه‌روز به گزارش صد روز اولش نزدیک‌تر می‌شد؛ مجبور به تغییر راهبرد شد.
در چنین فضایی است که ترامپ از فکت‌شیتش به نامه با واسطه اماراتی می‌رسد که این بار در این نامه بر سه چیز تاکید دارد: اول این که می‌خواهد ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. دوم این که صنعت هسته‌ای ایران را به رسمیت می‌شناسد و سوم این که زمان برای این توافق را محدود می‌داند.
حالا دلیل تغییر رفتار ایران مشخص می‌شود. ترامپ از فکت شیت به نامه با واسطه رسید و این گونه ایران جلوی تصعید تنش نظامی در منطقه و التهاب اقتصادی درون کشورش را گرفت.
یک سومی هم در این میان به‌وجود آمد. حذف امارات که فعلا رابطه نزدیکی با رژیم پیدا کرده است و جایگزینی عمان به عنوان واسطه پیام، تبدیل مذاکره مستقیم به غیر مستقیم و تخاطب ایران با ویتکاف نماینده ترامپ در منطقه و نه با روبیو -وزیر خارجه- تلاش دیپلماتیک ایران بود تا درون ساختار آمریکا وزنه طیف موافقین توافق قدرتمندتر شود. در واقع ایران با اقداماتش و البته زمینه‌هایی که در آمریکا پیش آمد فرصت رسیدن به توافق را برای خود ساخت.
در یک تقسیم امروز ایران با چهار گروه درون آمریکا روبه روست:
۱. جنگ گسترده.
۲. توافق را اهرمی می دانند برای ایجاد اغتشاش و آشوب در داخل ایران. آنها به دنبال این هستند تا با نمایش پیشرفت مذاکرات و شرطی‌سازی محیط ایران نسبت به مذاکره ناگهان زیر میز مذاکره بزنند؛ بر بازار ایران شوک وارد کنند، با اقدامات ضد امنیتی محیط ایران را از درون زیر فشار ببرند.
۳. جنگ محدود و زدن نقاط استراتژیک و زیرساخت‌های اساسی ایران.
۴. موافقین توافق با توجه به زمان ترامپ این را یک فرصت برای کابینه می‌دانند.
ایران در مواجهه با این چهار وضعیت تلاش می‌کند اولا با پیام‌ها، نشانه‌ها ومانور‌هایی که برگزار می‌کند، نشان دهد چیزی به نام جنگ محدود وجود ندارد. هزینه این جنگ به حساب منطقه خواهد بود و هر کسی که در منطقه داد و ستد دارد. از این رو ایران با مجموعه اقداماتش دارد سمت جنگ را پر هزینه برای همه بازیگران منطقه می‌کند. بازدید‌های رسانه‌ای فرماندهان هوافضا و پدافند ایران در این ایام از برخی اماکن مهم ایران از این جمله است.
از سوی دیگر با مجموعه اقدامات حفاظتی و امنیتی و جبران‌سازی‌های معیشتی و تلاش برای فروش نفت ایران تلاش می‌کند تا تیغ امید ایجاد اغتشاش و آشوب درون ایران را کند کند. توییت چهارشنبه گذشته آقای عراقچی که گفته بود «نیرو‌های اطلاعاتی و امنیتی ما برای مقابله با هرگونه خرابکاری و عملیات ترور که با هدف اجبار ما به پاسخ مشروع (انجام می‌شود)، در آماده‌باش هستند» را در این راستا می‌شود تحلیل کرد.
اگر ایران بتواند سه گزینه اول را تضعیف کند آن وقت رسیدن به یک توافق برای کسب منافع ملی برایش محتمل خواهد بود؛ و این وضعیت همان وضعیتی است که اسرائیل و بخشی از کابینه ترامپ نمی‌خواهند. نتانیاهو برای حیاتش احتیاج به تقابل مستقیم با ایران دارد. او زیر فشار انتقادات قول داده بود پروژه سراختاپوس و تمرکز روی ایران را دنبال می‌کند و حالا در این فقره هم فعلا ناکام مانده است و این تنش‌های داخلی رژیم را بیشتر خواهد کرد و این گونه گذشت زمان در این حالت به نفع مردم ایران خواهد بود.
نویسنده: کمیل خجسته
