کاوش های باستان شناسی ایستگاه مترو شاهچراغ شیراز، به سرپرستی آقای میثم نیک زاد (استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه هنر شیراز) از فروردین سال 1404 شروع شده است.

این پروژه با مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور و نظارت اداره کل میراث فرهنگی استان فارس با همکاری میان دانشگاه هنر شیراز، پژوهشگاه میراث فرهنگی و معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز عملی شده است.

اما بافت تاریخی یافت شده در شیراز چه ارزشی دارد؟ باستان شناسان چه آثاری در این کاوش ها پیدا کرده اند؟

در این کاوش ها چه آثاری پیدا شده است؟

به گفته سرپرست تیم باستان شناسی ایستگاه مترویی در نزدیکی حرم شاهچراغ (ع) به عنوان یکی از جاهای دیدنی شیراز، در حال حاضر کاوش در چهار ترانشه در حال اجرا است و آثار و بقایای معماری مسکونی از دوره پهلوی دوم به دست آمده که این آثار شامل یک واحد مسکونی با حیاط مرکزی، مطبخ و انباری است.

‌ میثم نیک زاد گفت: مصالح این بنا از آجر و ملات گل بوده که برخی از محل ها با ملات گچ یا آهک اندود شده است. آثار ذکر شده در دهه های 60 و 70 خورشیدی همچنان با انجام تغییراتی مثل سیمان کردن کف حیاط مورد استفاده بوده است و در زمان احداث پارکینگ تخریب و تسطیح شده است.

طبق گفته ایشان از اموالی که در این مکان پیدا شده است می توان به قطعات و ظروف سفالی ساده و لعاب دار اشاره کرد که به دوره متاخر اسلامی برمی گردد.

عمق کاوش و بررسی به حدود 2 متر رسیده است اما همچنان لایه های کاوش شده آشفته است؛ زیرا با زباله های پلاستیکی و دورریزهای زندگی مردمان معاصر مخلوط شده است.

میثم نیک زاد به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه هنر شیراز اظهار دارد، تا به امروز کاوش باستان شناسی در بافت تاریخی شیراز صورت نگرفته است و اطلاعاتی که از توالی تاریخی و لایه های باستانی در بافت تاریخی این شهر دارند بسیار ناچیز است؛ به همین دلیل این کاوش اضطراری علاوه بر جنبه اجرایی که دارد از نظر علمی نیز فرصتی طلایی به منظور پژوهش های باستان شناسی در بافت تاریخی کلان شهر شیراز است.

درخواست شهروندان بر تداوم حضور دانشگاه هنر در مطالعات باستان‌ شناسی

دانشگاه هنر شیراز به عنوان چهارمین دانشگاه هنر کشور، هدفی را برای خود تعیین کرده است که آن هم این است که دانشگاهی مولف و مرجع هنر، پاسدار میراث فرهنگی تاریخی، کارآفرین و هنر بنیان باشد.

ستار خالدیان (رئیس دانشگاه هنر شیراز) اظهار کرد: در سال 1403 تفاهم هایی میان پژوهشگاه میراث فرهنگی، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز و دانشگاه شیراز صورت گرفت و بر این اساس گفته شد که این دانشگاه به عنوان بازوی پژوهشی شهرداری و پژوهشگاه در موضوع مترو شهر شیراز فعالیت داشته باشد. موضوعی که برای تمامی طرفین اهمیت داشت و بر آن تاکید زیادی داشتند، پاسداشت و احترام به میراث تاریخی و فرهنگی این شهر بوده است.

وی تاکید کرد: بحث اهمیت میراث تاریخی و فرهنگی همواره برای دانشگاه هنر شیراز مهم بوده است؛ زیرا دانشگاه نه به عنوان یک دستگاه حاکمیتی، بلکه به عنوان نهادی آموزشی، علمی و مردمی مطرح است و نظریات و پژوهش های آن مرجع خوبی برای مردم جامعه است؛ به همین دلیل برای این دانشگاه مانند همیشه مهم است که اخلاق علمی، تخصصی و پژوهشی خود را در این زمینه به خرج دهد و اعضای هیئت علمی دانشگاه پس از دریافت مجوزهای لازم، کاوش های خود را به بهترین شکل و در حد بین المللی انجام دهند. همچنین این دانشگاه موظف است به منظور اطلاع رسانی، فضایی را برای خبرنگاران و اهالی رسانه در نظر بگیرد.

رئیس دانشگاه هنر شیراز گفت: هموطنان و همشهریان بابت حفظ و پاسداشت میراث تاریخی و فرهنگی کشورمان، خیالشان راحت باشد؛ چرا که اعضای هیئت علمی این دانشگاه تمام تلاش خود را خواهند کرد.

وی در ادامه به برخی از نمونه کاوش های انجام گرفته از سمت پژوهشگران دانشگاه هنر شیراز اشاره کرد و گفت: از جمله کاوش های صورت گرفته توسط پژوهشگران این دانشگاه می توان به محوطۀ تپۀ پوستچی اشاره کرد که در داخل بافت شهری قرار گرفته است و پس از مدت ها کاوش و بررسی، اطلاعات بسیار ارزشمندی از تاریخ این شهر را نمایان کرد، همچنین کاوش های دیگری از سوی پژوهشگران این دانشگاه انجام گرفت که شامل تخت جمشید و ابونصر است که بسیاری از افراد برای دیدن این آثار با تهیه بلیط هواپیما تهران شیراز، عازم این شهر می شوند.

رئیس دانشگاه هنر شیراز تاکید کرد که بحث جایگاه میراث فرهنگی، تاریخی و هنری کشور و استان پهناور فارس همواره جایگاه ویژه ای برای ما داشته و دارد و تاکید ما بر هم افزایی با دستگاه ها و سایر نهادهای مختلف کشوری و استانی است.

خالدین در پایان از همکاری های ارزشمند پژوهشکده باستان شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری و مدیریت مترو شیراز قدردانی کرد و گفت: اعتماد همشهریان عزیز شیراز به دانشگاه هنر و درخواست شهروندان بر تداوم این دانشگاه در مطالعات باستان شناسی، تاریخی و فرهنگی ضرورت انجام این پروژه را چندین برابر کرده است و ما همواره قدردان حمایت های مردم عزیزمان هستیم و تعهد می دهیم که به اعتماد همیشگی مردم عزیز پاسخ مثبت دهیم.

گفته های رئیس دانشگاه هنر در مورد سکه های کشف شده

ستار خالدین به عنوان رئیس دانشگاه هنر شیراز و مسئول مستقیم کاوش های باستان شناسی متروی شیراز اظهار کرد: برخی می گویند که در این کاوش ها سکه کشف شده است، من به این دوستان توضیح دادم و گفتم که اصلا این گونه نیست.

این دوستان به دلایل مختلف می گویند که در این کاوش ها کوزه طلا پیدا شده است در حالی که اینطور نیست. اطلاع رسانی در خصوص یافته های کاوش های باستان شناسی پروژه متروی شیراز در روزهای آینده انجام خواهد شد و سعی ما این است که کار کاوش در آرامش و به دور از هر گونه تشنجی انجام شود.