اکوکاردیوگرافی قلب جنین آزمایشی شبیه به سونوگرافی است. در این معاینه، از امواج صوتی استفاده می‌شود که پس از برخورد با ساختارهای قلب جنین، بازتاب پیدا می‌کنند. سپس دستگاهی این امواج صوتی را تحلیل کرده و تصویری از درون قلب جنین یا همان اکوکاردیوگرام، ایجاد می‌کند. این تصویر اطلاعاتی درباره نحوه شکل‌گیری قلب جنین و عملکرد صحیح آن ارائه می‌دهد و پزشک می‌تواند به وسیله آن، ساختار و عملکرد قلب جنین را بهتر مشاهده کند. در ضمن، این آزمایش معمولاً در سه ماهه دوم بارداری، یعنی بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۴ انجام می‌شود. به خواندن ادامه دهید تا با موارد کاربرد اکوکاردیوگرافی در جنین آشنا شوید.
انجام اکوکاردیوگرافی جنین برای تمام زنان باردار واجب نیست. در واقع، برای بیشتر زنان، یک سونوگرافی معمولی برای مشاهده رشد چهار حفره قلب نوزاد کافی است. با این حال، مواردی نیز وجود دارد که حتماً باید این آزمایش انجام شود. این موارد عبارتند از:
برای اکوکاردیوگرافی قلب جنین نیازی به آمادگی خاصی ندارید. در واقع، برخلاف بسیاری از سونوگرافی‌های دوران بارداری، حتی نیازی نیست که مثانه شما پر باشد، هر چند که خود نحوه انجام این آزمایش، مشابه سونوگرافی‌های معمول دوران بارداری است. در ضمن، مدت زمان انجام این تست ممکن است بین ۳۰ دقیقه تا دو ساعت طول بکشد. اگر این آزمایش از روی شکم انجام شود، به آن اکوکاردیوگرافی شکمی می‌گویند و اگر از طریق واژن انجام شود، به آن اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال گفته می‌شود. در زیر، روش انجام هر دوی آن‌ها را جداگانه توضیح داده‌ایم:
اکوکاردیوگرافی شکمی مشابه سونوگرافی معمولی است. تکنسین سونوگرافی ابتدا از شما می‌خواهد که دراز بکشید و شکم خود را نمایان کنید. سپس ژل مخصوصی روی پوست شما مالیده می‌شود. این ژل از ایجاد اصطکاک جلوگیری کرده و به حرکت بهتر دستگاه سونوگرافی (مبدل) روی پوست کمک می‌کند. هم‌چنین، انتقال بهتر امواج صوتی را ممکن می‌سازد.
مبدل در اکو قلب جنین، امواج صوتی با فرکانس بالا را از بدن شما عبور می‌دهد. این امواج هنگام برخورد با اجسام متراکم مانند قلب جنین، بازتاب پیدا می‌کنند. سپس این بازتاب‌ها به یک رایانه منتقل شده و تصویری از قلب جنین ایجاد می‌کنند. این امواج فرکانسی بالاتر از محدوده شنوایی انسان دارند.
تکنسین دستگاه را روی بخش‌های مختلف شکم حرکت می‌دهد تا تصاویر گوناگونی از قسمت‌های مختلف قلب جنین به دست آورد. پس از اتمام معاینه نیز ژل از روی شکم پاک می‌شود و شما می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
در اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال، از شما خواسته می‌شود که از کمر به پایین لباس‌های خود را درآورده و روی تخت معاینه دراز بکشید. سپس تکنسین یک پروب کوچک را وارد واژن شما می‌کند. این پروب با استفاده از امواج صوتی، تصویری از قلب جنین ایجاد می‌کند. اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال معمولاً در اوایل بارداری انجام می‌شود و ممکن است تصویر واضح‌تری از قلب جنین ارائه دهد.
خیر، هیچ خطر شناخته‌شده‌ای برای اکوکاردیوگرافی وجود ندارد، زیرا در آن از فناوری اولتراسوند (امواج صوتی) استفاده می‌شود و اشعه‌ای در کار نیست و باعث آسیب به بافت‌های بدن نمی‌شود. در ضمن، این روش بدون درد است و به بیهوشی یا بی‌حسی نیز نیازی ندارد. تنها نکته مهم این است که سعی کنید این آزمایش را توسط یک پزشک متخصص و در یک مرکز معتبر انجام دهید تا هم کیفیت بررسی بالا باشد و هم نتایج دقیقی به دست آید.
پزشک شما کسی است که باید نتایج آزمایش اکوکاردیوگرافی جنین را برای شما توضیح دهد و پاسخگوی تمام سوالات شما باشد. به طور کلی، نتایج طبیعی به این معنا است که پزشک هیچ ناهنجاری قلبی در جنین پیدا نکرده است. اگر پزشک مشکلی مانند نقص قلبی، ناهنجاری در ریتم قلب یا مشکل دیگری پیدا کند، ممکن است آزمایش‌های بیشتری مانند MRI جنین یا سونوگرافی‌های پیشرفته‌تر نیاز باشد.
پزشک هم‌چنین، شما را به منابع یا متخصصانی ارجاع می‌دهد که می‌توانند مشکلات جنین شما را درمان کنند. ممکن است لازم باشد این آزمایش را بیش از یک بار تکرار کنید یا اگر پزشک به وجود مشکل دیگری مشکوک شود، آزمایش‌های بیشتری انجام دهید. علاوه بر این، باید به یاد داشته باشید که نتایج اکوکاردیوگرافی نمی‌توانند همه بیماری‌ها را تشخیص دهند. برخی مشکلات، مانند سوراخ در قلب، حتی با پیشرفته‌ترین تجهیزات نیز ممکن است به سختی دیده شوند. در نهایت، پزشک شما توضیح خواهد داد که با نتایج این آزمایش چه مشکلاتی قابل تشخیص بوده و چه مشکلاتی قابل تشخیص نیستند.
انجام اکوکاردیوگرافی قلب جنین برای همه زنان باردار لازم نیست. با این حال، اگر نتایج آزمایش‌های قبلی قطعی نباشند یا ضربان غیرطبیعی قلب در جنین تشخیص داده شود، پزشک زنان و زایمان شما ممکن است توصیه کند که این آزمایش را انجام دهید. هم‌چنین، در مواردی از جمله خطر ابتلای جنین به ناهنجاری‌های قلبی یا سایر اختلالات، سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی، مصرف مواد مخدر یا الکل در دوران بارداری، مصرف بعضی داروها و ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرخجه، دیابت نوع یک، لوپوس یا فنیل کتونوری نیز انجام این آزمایش ضروری است.
