به گزارش بهداشت نیوز نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که سی‌تی‌اسکن، یکی از ابزارهای حیاتی در تصویربرداری پزشکی مدرن، ممکن است به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان را در آینده افزایش دهد. محققان تخمین می‌زنند که از ۶۱.۵ میلیون نفری که در سال ۲۰۲۳ سی‌تی‌اسکن انجام داده‌اند، حدود ۱۰۳ هزار نفر در آینده به سرطان ناشی از اشعه این اسکن‌ها مبتلا شوند.
بر اساس این گزارش، اگر روندهای فعلی تصویربرداری ادامه یابد، اشعه سی‌تی‌اسکن می‌تواند در نهایت مسئول ۵ درصد از کل تشخیص‌های جدید سرطان در سال باشد. این آمار، خطر سرطان ناشی از سی‌تی‌اسکن را در کنار عوامل خطری شناخته‌شده مانند مصرف الکل (بیش از ۵٪ موارد سرطان) و اضافه وزن (حدود ۸٪ موارد سرطان) قرار می‌دهد.
دکتر ربکا اسمیت-بیندمن، رادیولوژیست و استاد اپیدمیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو و محقق ارشد این مطالعه، می‌گوید: «سی‌تی‌اسکن می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد، اما آسیب‌های بالقوه آن، به ویژه خطر سرطان ناشی از دوز تابش، اغلب نادیده گرفته می‌شود.» وی افزود: «کاهش تعداد اسکن‌های غیرضروری و کاهش دوز اشعه در هر اسکن، می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد.»
سی‌تی‌اسکن با چرخاندن لوله اشعه ایکس به دور بدن بیمار و ثبت تصاویر مقطعی، نمایی سه‌بعدی از داخل بدن ارائه می‌دهد. با این حال، این فرآیند فرد را در معرض دوز تابش بسیار بالاتری نسبت به رادیوگرافی معمولی قرار می‌دهد (حدود ۱۰ میلی‌سیورت در سی‌تی‌اسکن در مقابل ۰.۱ میلی‌سیورت در رادیوگرافی ساده قفسه سینه).
این مطالعه پیش‌بینی می‌کند که بیشترین موارد سرطان ناشی از سی‌تی‌اسکن مربوط به اسکن‌های ناحیه شکم و لگن در بزرگسالان (حدود ۳۷۵۰۰ مورد) و اسکن قفسه سینه (حدود ۲۱۵۰۰ مورد) باشد. اگرچه کودکان و نوجوانان نسبت به اشعه حساس‌تر هستند، اما ۹۰٪ موارد پیش‌بینی‌شده سرطان در بزرگسالان رخ می‌دهد، زیرا آنها به مراتب بیشتر تحت سی‌تی‌اسکن قرار می‌گیرند.
سرطان ریه با ۲۲۴۰۰ مورد پیش‌بینی‌شده، شایع‌ترین سرطان مرتبط با اشعه سی‌تی‌اسکن خواهد بود و پس از آن سرطان روده بزرگ (۸۷۰۰ مورد)، لوسمی (۷۹۰۰ مورد) و سرطان مثانه (۷۱۰۰ مورد) قرار دارند. در زنان، سرطان سینه با ۵۷۰۰ مورد، دومین سرطان شایع مرتبط با سی‌تی‌اسکن است.
محققان تأکید کردند که این تخمین‌های جدید ۳ تا ۴ برابر بیشتر از برآوردهای قبلی است. این افزایش تا حدی به دلیل استفاده ۳۰ درصد بیشتر از سی‌تی‌اسکن نسبت به سال ۲۰۰۷ (ناشی از افزایش استفاده غیرضروری و پیری جمعیت) و همچنین در نظر گرفتن دوز تابش بالاتر در اسکن‌های چند فازی (که در بیش از ۲۸٪ اسکن‌ها انجام می‌شود) است.
این یافته‌ها با توجه به نقش محوری سی‌تی‌اسکن در پزشکی مدرن، نیازمند توجه جدی و بازنگری در پروتکل‌های تصویربرداری پزشکی برای به حداقل رساندن مواجهه با اشعه و کاهش خطر سرطان در بیماران است.
منبع: مهر
