به گزارش خبرگزاری فارس از مازندران، زباله اصلی‌ترین و مهم‌ترین مشکل استان مازندران بوده که تبدیل به چالش اساسی شده است و با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی مازندران؛ طبیعی است اگر مدفون شود مخاطرات اساسی به دنبال خواهد داشت.
همواره رفع مشکل و معضلات زباله در صدر خواسته‌های مردم بوده که البته خواسته و مطالبه‌ای به‌حقی هم بوده و در این راستا طی سال‌های اخیر بحث کمپوست و کارخانه زباله‌سوز در پاسخ به این مطالبات در دستور کار قرار گرفت؛ شاید همه ین اتفاقات به نتیجه نرسید اما از اینکه در صدر توجه قرار گرفت نیز از اهمیت به‌سزایی برخوردار بوده؛ چرا که در سال‌های گذشته تا این میزان هم مورد توجه نبوده است.
طبیعت استان و اینکه از سویی به جنگل، از سویی دیگر به مناطق کوهپایه‌ای و ازسویی به دریا منتهی می‌شود، بحث مدیریت پسماند را دچار مشکل کرده چرا که باوجود گذشت سال‌ها هنوز زباله به‌صورت سنتی دفن شده که همین موضوع و دفن آن در هر یکی از مناطق خود با مخاطرات جدی روبه‌رو خواهد بود که نمونه آن را در وضعیت شهرهای مختلف استان مشاهده می‌کنیم.
از سویی دیگر تغییر سبک زندگی مردم و همچنین حضور مسافران و جمعیت شناور حتی در این روزهای یی بر وضعیت نگران‌کننده استان افزوده و مسؤولان را به این فکر انداخته تا دیر نشده چار‌ه‌ای برای همیشه برای پایان دان به معضل زباله در دستور کار قرار دارند.
قطعا با آن پول‌هایی که به جیب برخی از افراد معلوم‌الحال رفت حتی اگر با یک دهم این مبالغ خیلی خوب فرهنگ‌سازی صورت می‌گرفت، به مرور زمان تبدیل به فرهنگ می‌شد و حس کار خوب در وجود مردم ماندگار می‌شد و دست‌کم۵۰ درصد حجم زباله تبدیل به کمپوست و مواد قابل بازیافت می‌شد و حجم زباله با فرهنگ‌سازی درست و استفاده از تجربیات افراد و گروه‌های حامی محیط زیست به جای درگیری خیلی راحت در سطح شهر به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کردند تا زباله‌های قابل بازیافت را تفکیک کنند حتی در این مساله یک سری ایستگاه‌هایی زده شد که آن هم بیشتر به جنبه حل مشکل داشت که خود مشکلاتی به همراه داشت و باتوجه به هزینه‌های بالا عملا بازخوردی به همراه نداشت؛ درحقیقت تفکیک در مبدا نه فرهنگ سازی شد و نه اتفاق افتاد.
اگر مسافت و ترافیک و تصادفات منجر فوت براثر شیرابه‌ها اگر هم در نظر نگیریم هزینه‌های جابجایی و انتقال زباله‌هایی که روزانه در فاصله ۱۲۰ کیلومتری منتقل می‌شد هیچ جای دنیا با چنین فاصله‌ای آن هم قرار بود موقت به این مکان منتقل شود و در بحث گودبرداری، ایزوگام کردن کف و آهک‌پاشی هیچ تمهیداتی اندیشیده نشد و این زباله با مسافت بالا و با هزینه‌ای بسیار بالا زباله به قسمتی سرچشمه آبهای آشامیدنی منتقل شد.
اگر دفن بهداشتی انجام می‌شد این مشکلات را شاهد نبودیم در حالی‌که روزانه با هر بارانی شیرابه‌ها سرازیر می شد که همچنان هم نگران‌کننده است.
به‌خاطر آهک‌پاشی که اتفاق نمی‌افتاد آبهای زیرزمینی و چشمه‌ها آلوده شدند و بعد از هر بارندگی انبوهی از شیرابه به سمت دشت‌ها سرازیر می‌شد در این مکان از جنین سقط شده، پوشاک بچه، گان‌های بیمارستانی، تزریق خونی هرچیزی که فکر کنید بود و شیرابه‌ای که به سمت رودخانه‌ها و آلودگی رودخانه‌ها و چشمه‌های منطقه را درپی داشت.
از آن طرف مگس‌ها و حشرات موذی که به‌خاطر لاروهایی که پخش می‌کردند صنعت کشاورزی منطقه را مختل کردند و کشاورزان و نهادهای کشاورزی اگر استعلام گرفته شود نشان می‌دهد چه میزان محصولات کشاورزی دچار آسیب شدند.
به دنبال آلودگی آبهای زیرزمینی با فلزات سنگین خیلی‌ها عوارض درازمدت دارند که شاید به چشم مردم نیایند، ممکن است در طولانی مدت باعث بروز بیماری‌هایی ازجمله سرطان‌ها، ناباروری، عقب‌ماندگی ذهنی، مشکلات پوستی و بیماری سالک شوند.
قبلا این منطقه بومی سالک نبود متاسفانه چندین مورد در منطقه گزارش شد البته در این زمینه گزارش‌های دقیق وجود ندارد که حتی یک مورد کودک تا دم مرگ هم رفت ولی با تشخیص از مرگ نجات یافت.
به هر حال با اعتراضاتی که صورت گرفت خیلی راحت‌تر می‌شد مدیریت و با مردم صحبت کرد و عاملانی که باعث شدند طی این سال‌ها پول‌های کلانی مبادله شود و کوچک‌ترین اقدام برای دفن بهداشتی زباله اتفاق نیفتد و وضعیت را به این شکل پیش بردند و حتی یک انسان در این شیرابه زباله غرق شد که نشان‌دهنده میزان عمق فاجعه بود ولی حتی پیگیری هیچ مسؤولی در ارتباط با چگونگی فوت این فرد چوپان اتفاق نیفتاد و نارضایتی بالا رفت.
می‌توان گفت قطعا این موضوع مقصر داشت و این یک سوءمدیریت بود البته سوءمدیریت از ناتوانی نبود بهرحال کانال‌ها مشخص است زباله باید دفن شود و رویش آهک پاشیده شود قطعا می‌دانستند که باید این اقدام بهداشتی انجام شود اما برای اینکه هزینه‌ها را به جیب خود ببرند با وجود دانستن و آگاهی از این موضوع تا جیب برخی پر شود.
پیگیری و اعتراضات تا چند ماهه اول تمام نهادهای مرتبط بررسی شد و جواب مناسبی دریافت نشد و درخواست این بود با عاملان ماجرا برخورد شود در عوض با افرادی که داشتند به‌صورت داوطلبانه برای سلامتی مردم ساده روستاییانی که سهم‌شان از تمام دارایی دنیا، همین آب و هوای خوب بود با سوءمدیریت منطقه آلوده شد و اتفاقاتی که نباید می‌افتاد، افتاد برخورد می‌شد.
الان محل زباله همچنان در حال تولید شیرابه است و هنوز خنثی‌سازی نشده و هنوز زمزمه‌هایی هست که قرار است دوباره زباله را به این مکان منتقل کنند هنوز هم بعد از سال‌ها و اختصاص بودجه‌های کلان برای احداث زباله‌سوز تکمیل نشده و بعید می‌دانیم که به این زودی‌ها تکمیل شود اینها همه خلاصه اتفاقات است.
در مجموع می‌توان گفت از ابتدای کار انتقال زباله در فاصله ۱۲۰ کیلومتری و در بالاترین نقطه مازندران اولین اشتباه ازلحاظ مسافتی و جانمایی بوده که باوجود انتقال شاید می شد با دفن بهداشتی و تصفیه شیرابه جلوی بسیاری از مخاطرات را گرفت و به مردم دروغ نگفت، انتقال زباله‌ها با کامیون‌های استانداردسازی، انتقال در زمان خاص برای پیشگیری از تصادفات جاده‌ای و بهره‌گیری از نظرات افراد صاحب‌نظر جلوی بسیاری از عوارض را گرفت اما برای سال‌های سال برای آن منطقه و حتی استان مازندران عارضه‌های به دنبال خواهد داشت؛ چرا که آن منطقه، منطقه بکری بود و سرچشمه خیلی از رودخانه و آبهای زیرزمینی بود و با این سوءمدیریتی چنین اتفاقی رخ داد.
امیدواریم در این شرایط شیرابه‌هایی که هر روز تولید می‌شود و کنترل و تصفیه شود و دسترسی به آنجا برای حیات وحش محدود شود؛ چرا که حق مردم هیچ جای دنیا نیست که با سلامتی آنان بازی شود.
*مدیریت پسماند در مازندران منطقه‌ای شد
محمد زرودی مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران در این‌باره در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: موضوع مدیریت پسماند به‌صورت منطقه‌ای و در هشت منطقه دیده شده که در این زمینه مکان‌هایی تعریف شده که بعد از افتتاح پروژه‌های تعریفی بخشی از مراکز دفن تعطیل خواهد شد.
وی با اشاره به راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز نوشهر، گفت: بعد از بهره‌برداری کامل این کارخانه سه مرکز دفن زباله در شهرهای چالوس، نوشهر و مرزن‌آباد تعطیل خواهند شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران اضافه کرد: ظرفیت این کارخانه ۲۵۰ تن است و نصب پست پاساژ تنها عاملی بوده که بعد از تعطیلات نوروز این مهم محقق می‌شود.
این مسؤول با بیان اینکه با افتتاح کارخانه کمپوست تنکابن در شهریور ماه سال گذشته قرار است مرکز دفن رامسر تعطیل شود، افزود: همچنین قرار است زباله‌های شهرهای رامسر، کتالم و سادات‌شهر به سایت تنکابن منتقل شود که در این زمینه رایزنی‌ها درحال انجام بوده تا با کمترین تنش این مهم اتفاق بیفتد.
زرودی تصریح کرد: کارخانه کمپوست بهشهر در شرق استان به‌دلیل سالن تخمیر با مشکلاتی مواجه بود که اعتباراتی برای سالن تخمیر تخصیص پیدا کرد و فرآیند برگزاری مناقصه برای فضای تخمیر در دستور کار قرار گرفت که اسناد تایید شد پیش‌بینی ما این است در مرداد ماه به بهره‌برداری برسد که در صورت تحقق این مهم پنج مرکز دفن زباله در شهرهای گلوگاه، نکا ، خلیل‌شهر، رستم‌کلا و بهشهر تعطیل و موضوع پسماند این شهر حل تعطیل خواهد شد.
در راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز ساری به‌دلیل قراردادها دچار چالش شدیم که به‌ویژه در بحث ابنیه قرارداد پیمانکار به اتمام رسیده و ۴۰ درصد باقی‌مانده کار ابنیه بعد از سیر مراحل قانونی و تامین منابع مالی خواهد بود
وی ادامه داد: در راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز ساری به‌دلیل قراردادها دچار چالش شدیم که به‌ویژه در بحث ابنیه قرارداد پیمانکار به اتمام رسیده و ۴۰ درصد باقی‌مانده کار ابنیه بعد از سیر مراحل قانونی و تامین منابع مالی خواهد بود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران یادآور شد: موضوع مهم قرارداد و انتخاب پیمانکار است که به صورت جدی در دستور کار شهرداری ساری است و درصورت تحقق این مهم و با حل این موضوع در شهریور ماه مشکل زباله شهرهای ساری و میاندورود حل خواهد شد.
زرودی در ارتباط با انتقال زباله شهرستان جویبار به کارخانه زباله‌سوز ساری، گفت: فعلا تصمیم‌گیری در این زمینه نشده و مقرر شده ماحصل تفکیک و کمپوست کارخانه بهشهر به عنوان زباله مازاد به کارخانه زباله سوز ساری منتقل شود که با توجه به تحقق برنامه‌ریزی برای شهرستان دیگری را نخواهیم داشت.
وی بیان کرد: در شهرهای نور و محمودآباد سرمایه‌گذار بخش خصوصی حضور پیدا کرد و برنامه‌ریزی برای احداث کارخانه کمپوست را در دستور کار دارد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران به معضل بسیار چالشی زباله در طول سال‌های گذشته در شهرستان محمودآباد اشاره کرد و افزود: به‌طوری‌که زباله دپو شده در ساحل ۱۲ تا ۱۴هزار تن بوده و با تلاش و پشتکار همه مسوولان نیمی از زباله از کنار ساحل جابه‌جا شد که امیدواریم تا دوم اردیبهشت روز زمین پاک پاکسازی ساحل برای همیشه انجام شود.
زرودی ادامه داد: در حال حاضر زباله‌ها این شهرستان توسط شهرداری آمل در حال پذیرش است که این موضوع مدیریت می‌شود .
وی در ارتباط با حل معضل زباله در شهرستان قائمشهر، اظهار کرد: پردازش دو خط ۲۵۰ تنی در مجموع با ظرفیت ۵۰۰ در دستور کار است و در این زمینه قراردادها منعقد شده است که پیمانکار از اواخر سال ۹۸ مشغول خط پردازش ۵۰۰ تنی است و بعد از راه‌اندازی در ادامه روند مدیریت کمپوست شهرهای سوادکوه، سوادکوه شمالی، سیمرغ و قائمشهر پیگیری و ۶ یا ۷ مرکز دفن زباله در استان تعطیل خواهد شد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران اضافه کرد: پیش‌بینی ما این است که خط پردازش اواخر شهریور ماه راه‌اندازی شود که البته در این زمینه مشکلی در جذب منابع مالی نداریم.
زرودی یادآور شد: کار ارزشمندی که توسط شهرداری قائمشهر در دستور کار است احداث سلول دفن بهداشتی زباله که در مراحل نهایی قرار دارد و زباله در این مکان تا هفت سال بدون اینکه آسیبی به طبیعت وارد کند دپو شود.
وی ادامه داد: مراحل پایانی کار ساخت سلول دفن زباله در دستور کار قرار دارد که قرار است چهار سلول زباله ساخته شود.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران با اعلام اینکه پاشنه آسیل مدیریت پسماند تعیین و جانمایی یک مکان در شهرستان آمل برای مدیریت پسماند بود، اظهار کرد: با پیگیری مسؤولان این موضوع ختم به خیر گذاشت اواخر سال ۹۹ تقریبا این موضوع حل شد که سرمایه‌گذار اعلام آمادگی کرده و اسناد مناقصه برای مدیریت فضا آماده است.
زرودی ادامه داد: در بابل کارخانه کمپوست با ظرفیت ۴۰۰ تن زباله بوده که با با ایراداتی الان دارد به ظرفیت واقعی و اسمی خود می‌رسد و خط جدیدی تعریف و بروزرسانی می‌شود.
وی اضافه کرد: امیدواریم بتوانیم در مرداد ماه شرایط خوبی متصور باشیم.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران با بیان اینکه در بابلسر هم خط پردازش زباله مطرح شد، افزود: رایزنی‌ها و اعتبار ۱۵ میلیاردی مازاد بر اعتبار تخصیص پیدا کرد.
زرودی با تاکید بر اینکه اتفاقاتی خوبی که در بحث کار خوب شده می‌توان گفت ماحصل تلا‌ش‌ها شهرداران موجب شد این اتفاقات رقم زند؛ از اینکه نهادهای نظارتی حساسیت زباله را درک کردند با چالش های زیاد دارند این اتفاق را رقم می‌زنند جای تشکر دارد.
وی در پایان با تشکر ویژه از استاندار مازندران، بیان کرد: شاهد این هستیم که منابع مالی در سطح کشور محدود بود ولی اعتبارات برای بحث ساماندهی پسماند به پنج استان ساحلی تعلق می‌گیرد و از همه مهمتر اینکه الان سه ساله پیاپی با پیگیری جدی استاندار و مدیریت وی بیشتر منابع مالی بین ۶۰ تا ۷۰ را موفق شدیم برای مازندران دریافت کنیم که اتفاق منحصر به فرد است.
* مدیریت پسماند در مازندران حل نشده اما در ریل مناسبش قرار گرفت
احمد حسین‌زادگان استاندار مازندران به اقدامات انجام شده در بخش پسماند اشاره کرد و گفت: در این حوزه دچار مشکل هستیم با همه پیگیری‌های انجام شده در سنوات گذشته به اندازه چند برابر گذشته اعتبار گرفتیم برای حل این مشکل نیاز به توجه بیشتر داریم؛ در این حوزه دو بخش مدیریت اجتماعی پسماند، کاهش تولید زباله، زباله‌سوز و کارخانجات در دستور کار است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر کارخانه زباله‌سوز نوشهر افتتاح شده بابل مشکل شیرابه دارد، آمل در مرحله انتخاب سرمایه‌گذار و زمین بوده که بحث زمین انجام شده است.
استاندار مازندران با اعلام اینکه مدیریت پسماند در استان مازندران حل نشده اما در ریل مناسبش قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: حساسیت در حد ملی رسیده، اعتبارات مناسبی در طول چند سال اخیر گذاشته شده است و نیاز به چند برابر اعتبار نیاز داریم.
*زباله؛ گره‌ای که باید با حساسیت ورود پیدا کرد
حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران نیز گفت: پسماند و پساب با سلامت مردم گره خورده که در زمینه رفع مشکلات باید با حساسیت بیشتری باید ورود پیداکنیم.
وی با اشاره به اینکه وضعیت پسماند مازندران نامناسب است، افزود: پسماند در گذشته اولویت اول نبوده و اقدامات باید شتاب بیشتری بگیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه شاهد اتفاقات خوبی در بحث راه اندازی کارخانه زباله‌سوز و کمپوست در شهرهای استان بودیم، اضافه کرد: در مقابل همه اینها می‌بینیم میزان زباله استان از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ۳ هزار تن رسیده است که مستلزم عزم و اراده جدی مدیران شهری است.
* نبود اراده جدی در مدیریت شهری؛ همچنان معضل اساسی
این مسؤول با اعلام اینکه نبود اراده جدی در مدیریت شهری همچنان معضل اساسی است، گفت: متاسفانه مسافران زیادی با وجود محدودیت‌های کرونایی وارد استان شدند که این موضوع موجب تولید زباله فراوان شده است.
*ضرورت تسریع در راه‌اندازی کارخانه زباله‌سوز ساری
درویشیان رئیس سازمان بازرسی کل کشور که در روزهای پایانی اسفند ماه سال گذشته وارد مازندران شد از نیروگاه زباله‌سوز بازدید کرد که نشان‌دهنده اهمیت حل معضل زباله ساری است وی در این بازدید اظهار کرد: تولید پسماند زباله مشکلی است که سال‌ها با آن مواجه هستیم، تاکنون باید این کارخانه راه‌اندازی می‌شد، این کارخانه ظرفیت خوبی هم دارد چرا که عنوان شد، می‌تواند ۴۵۰ تن زباله را در روز تبدیل به برق می‌کند و مشکلات زیست‌محیطی که شاهد آن هستیم را از بین ببرد.
وی اضافه کرد: افتتاح کارخانه زباله‌سوز مشکل زباله ساری و تعدادی از شهرهای اطراف را می‌تواند حل کند تا این وضعیت نابسامانی که ناشی از شیرابه‌های اطراف وجود دارد و به دریا و آب شرب و کشاورزی وارد شده و مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی ایجاد کرده حل و برطرف شود.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور تصریح کرد: قرار است با پیگیری بازرسی، استانداری، دستگاه‌های ذیربط و شهرداری شاهد تسریع در راه‌اندازی کارخانه باشیم، پیمانکار هم قول داد ظرف سه ماه بعد از انجام ابنیه توسط شهرداری بحث تجهیزات و راه‌اندازی را انجام دهند تا ظرف ۶ ماه آینده افتتاح شود.
این مسؤول تاکید کرد: زباله مشکل سال‌های دور مازندران و گیلان است این استانها باید حمایت شوند تا هدررفتی که ناشی از عدم راه‌اندازی این کارخانه بوده را نداشته باشیم،بازرسی هم پیگیری کرده گزارش‌های متعددی در استان و سطح ملی تهیه شده پیشنهادات را به مسؤولان مربوطه ارائه کردیم تا راهکارهای برون‌رفت از این وضعیت اجرایی شود.
*زباله اعتراض دانشگاهیان را هم درآورد
دکتر موسی فرهادی معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل نیز در ارتباط با مشکلات پسماند استان با چراهای زیادی گفت: چند سال در استان مازندران بحث زباله وجود دارد، به نقل از یکی از مسؤولان نزدیک به هزار میلیارد تومان اعتبارات استان در این زمینه هدر رفته است، آیا مشکل استان در این مبحث حل شده؟ چرا حل نشده است؟ مسؤولان استانی پاسخ دهند از ظرفیت کدام دانشگاه در این حوزه استفاده کرده‌اند؟
وی افزود: همه تصمیمات در استان مازندران خلق‌الساعه، هیجانی، بسیاری از تصمیمات سیاسی است، جالب است که اگر در اسناد بالادستی استان کلی پروژه تعریف شده است اما این پروژه‌ها خروجی مناسبی ندارد.
معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل بیان کرد: فردی اقدام به معرفی طرحی در ارتباط با زباله شهری و روستایی با همکاری تیمی از چند منطقه تهیه کرده و مورد تایید استانداری قرار گرفته است اما این به هیچ وجه پیاده نشده است، بنده دوباره در جریان قرار گرفتم که در همین چند وقت مقرر شده که سندی دیگری در این ارتباط تهیه شود، استان موظف است برای حل مشکلات استان سرمایه‌گذاری بلندمدت به روی دانشگاه هدف قرار داده و این دانشگاه در بازه پنج ساله مسائل را حل و فصل کند.
فرهادی ادامه داد: به عنوان نمونه مدیران استانی اعلام می‌کنند که مشکل زباله ساری را در مدت ۶ ماه حل و فصل کنید آیا دانشگاه مگر پیمانکار است که در این زمینه ورود پیدا کند، دانشگاه به مدیران اجرایی اعلام می‌کند چون ما اصول طراحی دفن زباله را بلد هستیم ایرادات را به شما اعلام می‌کنیم و این مشورت‌ها از دانشگاه گرفته نشده است.
وی در پایان گفت: برای شما دوباره مصداق می‌آورم، سازمان پسماند به ما اعلام کرده که در زمینه ساماندهی زباله در حال تنظیم سند هستند ما به مدیران این مجموعه اعلام کردیم که شما این سند را به ما بدهید که ما براساس سند ببینیم شما چه نیازمندی‌های دارید که ما به شما راهکار ارائه دهیم اما هنوز جواب نامه‌ای دریافت نکردیم.
به گزارش فارس، مشکلات پسماند همچنان همانند کلاف سردرگمی بوده اما این مساله که تاکنون توانسته به عنوان مشکل و مطالبه مطرح شود امیدواری به دنبال داشته باشد که تلاش و اراده مسؤولان اگر از حالت شعار خارج شود می‌تواند برای همیشه به این مشکل پایان دهد.
انتهای پیام/۸۶۰۳۴/ج/س
